Czasowniki angielskie – nieregularne, spięte i kapryśne?

Czasownik to podstawowy budulec zdania. Czasowniki angielskie mają jednak gramatyczną spinkę (tenses), mają problemy z regularnością (irregular verbs) i mają różne „kaprysy” (moods). O co chodzi z tymi formami czasownika?

---

Co robią czasowniki angielskie?

• Czasowniki to słowa opisujące działanie. Biegnę (to run), słucham (to listen), siedzę (to sit), latam (to fly).
• Czasowniki angielskie czasami opisują też stany, na przykład istnieć (to exist), stać (to stand), boleć (to hurt) albo wydarzenia – wydarzać się (to happen), stawać się (to become).
• Podstawowa forma czasownika angielskiego (bez „to” o czym zaraz) nazywa się infinitive (bezokolicznik) – takimi znajdziemy je w słowniku.

Formy czasowników angielskich

Formy czasowników angielskich modyfikować można poprzez wspomniane na obrazku głównym

• czas gramatyczny (verb tense),
• modalność (modal verbs)
• oraz regularną i nieregularną odmianę (irregular verbs).

1. Verb tenses

Czasowniki angielskie w różnych czasach gramatycznych.

Angielskie czasowniki modyfikują czasy gramatyczne czyli tenses, takie jak czas przeszły past simple, present perfect i tak dalej.

Samo słowo tense ma też drugie znaczenie – napięty, spięty, intensywny – stąd wiele żartów na ten temat.

W języku angielskim w różnych czasach gramatycznych czasowniki będą zmieniały wygląd z podstawowej formy jaką jest bezokolicznik, na charakterystyczne dla danego czasu. Często z pomocą przyjdą tu czasowniki posiłkowe czy czasowniki modalne. Dla czasownika „uczyć się” będzie to:

• learn 
• learned
  
• is learning 
• will learn 
• will be learning 
• will have learned
• will have been learning
• had learned
• had been learning
• could have been learning
• should have learned
• …i tak dalej :).

W ten sposób pokazują czy coś się wydarzyło, wydarza się teraz, wydarza się regularnie, czy może dopiero się wydarzy lub powinno było się wydarzyć… i tak dalej.

Zwykle odmiana przez czasy odbywa się według prostego regularnego schematu (angielskie czasowniki regularne). Czasami mamy jednak do czynienia z tak zwanymi czasownikami nieregularnymi (irregular – znaczy nieregularny, mający problem z regularnością – znowu powód do żartów językowych).

2. Verb mood

Angielskie czasowniki modalne (modal verbs)

Słowo mood znaczy dosłownie humor, natomiast moody znaczy humorzasty, kapryśny, znowu stąd żarty językowe. Chodzi tu o całą historię znaną szerzej pod pojęciem czasowników modalnych.

Czasowniki modalne to szczególny rodzaj angielskich czasowników, który rządzi się trochę innymi prawami od reszty czasowników. To jakie słówka jak: can, could, should, would, will, ought to i tak dalej.

Jako, że jest to znowu obszerny temat, zapraszam do osobnego wpisu na temat czasowników modalnych w języku angielskim:

Czytaj również: Co to są angielskie czasowniki modalne?

3. Verb voice

Strona czynna (active voice) i strona bierna (passive voice) czasowników angielskich

Słowo voice dosłownie znaczy „głos” ale chodzi tutaj o stronę czynną lub bierną (passive voice) – to znaczy czy robimy coś (strona czynna, aktywna) czy coś zostało zrobione (strona bierna).

Teraz chyba tytułowy żart stał się bardziej jasny? Jesteś pięty (tense), humorzasty (moody) i masz problemy z regularnością (irregular)? W takim razie na pewno jesteś czasownikiem (verb)!

Dlaczego przed czasownikami angielskimi dajemy „to”?

W języku angielskim czasowniki, rzeczowniki, a czasami również przymiotniki wyglądają identycznie. Weźmy może sobie na warsztat ten straszny przykład z kotem, żeby zapadł Wam w pamięć.

Tak więc słówko „blind” – no właśnie – co ono znaczy?

• Jako rzeczownik (noun) to będzie: a blind – zaślepka
• Jako przymiotnik (adjective) to będzie: blind – ślepy, niewidomy
• Jako czasownik (verb) to będzie: to blind – oślepiać, czynić niewidomym

Teraz rozumiecie już, dlaczego mówię o strasznym memie z kotem, brr..

Forma ciągła czasownika angielskiego

Forma ciągła czasownika to nic innego jak znajomo brzmiąca końcówka -ing, którą dodajemy na końcu czasownika (verb) nazywanego po takiej modyfikacji już gerund. W ten sposób tworzymy przede wszystkim czasy zwane po angielsku ciągłymi  continuous.

Angielskie czasy gramatyczne (tenses) występują w odmianach – prostej (simple) i ciągłej (continuous).

Te czasy, w których występuje forma ciągła czasownika (tak zwane continuousy – present continuous, present perfect continuous, past continuous i past perfect continuous) zawsze kładą nacisk na dzianie się, na aktywność.

Nie ważne czy coś się udało zrobić, ważne, że się działo! 😉

Na przykład w czasie teraźniejszym:

1. Czas present simple: I jump every day – codziennie skaczę (niekoniecznie w tej chwili)
2. Czas present continuous: – I’m jumping now – (teraz właśnie skaczę)

Podobnie w czasie przeszłym:

1. Czas past simple: I jumped yesterday – Wczoraj skoczyłem (na przykład z bungee, było super!)
2. Czas past continuous: I was jumping all day – Wczoraj cały dzień podskakiwałem (i pewnie nic z tego nie mam)

I tak dalej w innych czasach.

Oprócz tego gerund używamy w takich zdaniach jak:

• I like dancing. (Lubię tańczenie – zdanie w present simple!)

…i nigdy potem nie wiemy, czy trzeba było użyć jak powyżej gerundu czy może bezokolicznika (I like to dance). Ale o tym w osobnym wpisie poniżej:

Czasownik angielskie w różnych czasach

Jak odmieniać czasowniki angielskie w różnych czasach gramatycznych, uczymy się we wpisach poświęconych poszczególnym czasom gramatycznym.

Ogólnie rzecz biorąc mamy cztery podstawowe czasy. Stąd na przykład angielski czasownik jump (podskakiwać) będzie odmieniał się w nich następująco:

• Czas past simple – I jumped yesterday. – Wczoraj podskoczyłem.
• Czas present perfect – I have jumped three times. – Podskoczyłem właśnie trzy razy.
• Czas present simple – I jump every day. – Co dzień podskakuję.
• Czas future simple – I will jump tomorrow. – Jutro podskoczę.

Oprócz tego każdy z tych czasów ma swoją formę ciągłą (continuous) oraz występuje w perfekcie (perfect), a nawet jedno i drugie (na przykład present perfect continuous). Tak z czterech czasów robi nam się dwanaście.

Ale więcej na ten temat polecam poczytać we wpisie o angielskich czasach:

Czytaj również: Angielskie czasy – zestawienie.

Angielskie czasowniki nieregularne

Angielskie czasowniki to kolejny sztandarowy temat wszystkich próbujących zgłębić tajniki angielskiej gramatyki. Na szczęście czy nieszczęście, nie ma tu nic do kombinowania. Trzeba zakuć. A co w ogóle chodzi z angielskimi czasownikami nieregularnymi?

Czasowniki regularne

Przeszłą formę angielskich czasowników regularnych tworzymy w niezwykle prosty sposób – dodajemy końcówkę -ed i po krzyku.

• Jump-jumped (skacze-skakał)

i już.

Trzecia forma (past participle – to ta od perfektów) jest taka sama jak „druga” forma („zwykły” czas przeszły simple past). Prościej by być nie mogło gdyby nie… czasowniki nieregularne właśnie.

Czasowniki nieregularne

Z powodu burzliwej historii języka angielskiego oraz jego naturalnej ewolucji, niewielka część angielskich czasowników odmienia się nieregularnie. Na tyle nieregularnie, że po prostu trzeba sobie zapamiętać, że

• go – went – gone (idzie – poszedł – przyszedł w perfekcie)
• swim – swam -swum (pływała – płynęła– przypłynęła w perfekcie).

Co prawda nie ma ich za wiele, są to jednak akurat te najczęściej używane czasowniki angielskie. Ale jak wspomniałem, więcej na ten temat i lista angielskich czasowników nieregularnych w osobnym wpisie.

Strona bierna czasownika angielskiego

Na koniec przyjrzyjmy się jak wygląda sprawa ze stroną bierną angielskiego czasownika. By zbudować zdanie w stronie biernej potrzebujemy odpowiedniej formy czasownika być (to be) oraz czasownika „właściwego” w „trzeciej formie past participle.

Będą to zdania w stylu „zostało zrobione”, „jest realizowany” i tak dalej.

W czasie przeszłym simple past strona bierna będzie wyglądać następująco:

• Strona czynna: I brought flowers. (Przyniosłem kwiaty)
• Strona bierna: Flowers were brought. (Kwiaty zostały przyniesione)

Wyraźnie widać tutaj, że w stronie czynnej chodzi o to, że JA te kwiaty przyniosłem. Zupełnie na odwrót niż w stronie biernej: tutaj ważne jest jedynie, że są, a kto je dostarczył jest bez znaczenia – lub wręcz nie chcemy powiedzieć, kto za tym wszystkim stoi.

Podobnie będzie ze stroną bierną w czasie teraźniejszym present simple:

• Strona aktywna: Ania cleans this room every day. (Ania codziennie sprząta ten pokój)
• Strona bierna: This room is cleaned every day. (Ten pokój jest sprzątany codziennie).

Tak więc strony biernej używamy zwykle, jeśli chcemy ukryć kto wykonał daną czynność, lub po prostu tego nie wiemy. Oczywiście zawsze na końcu zdania dodać można przez kogo dana czynność została wykonana:

• This room is cleaned every day by Ania. (Ten pokój jest codziennie sprzątany przez Anię).

Jako że jest to obszerny temat, poświęciłem mu aż dwa osobne wpisy.

Niecodzienne wprowadzenie do strony biernej znajdziesz tutaj:

Czytaj również: Jak rozpoznać stronę bierną w angielskim zdaniu? Spytaj zombie!

W ramach uzupełnienia zapraszam również na krótki kurs dyplomacji:

Czytaj również: Passive voice – sprawa dla dyplomaty.

Angielskie czasowniki frazowe (phrasal verbs)

Niektóre angielskie czasowniki składają się z dwóch lub nawet trzech słów, czyli z całej frazy. Dlatego nazywamy je czasownikami frazowymi (phrasal verbs) lub pieszczotliwie frejzalami. Bedą to takie słówka jak na przykład:

• take off (wzlatywać w powietrze)
• go on (kontynuuj)
• get on well with (mieć z kimś dobre relacje)

Jest ich mnóstwo. Czasowniki frazowe to popularny element mowy potocznej, który cały czas przewija się nam w nauce języka angielskiego. Natomiast w poniższym wpisie nauczyć się możesz tych frejzali, których nie poznasz w szkole 😉

Czytaj również: 9 nieprzyzwoitych angielskich frejzali w memach.

Ćwiczenia z angielskimi czasownikami

Czasowniki angielskiej najlepiej – jak wszystko – ćwiczyć w całych zdaniach. W ten sposób z kontekstu „czujemy” gdzie i kiedy je stosować. Dlatego czytanie teorii jest może i ciekawe, natomiast jeśli chcemy mówić po angielsku musimy… zacząć mówić po angielsku.

Dlatego polecam kurs języka angielskiego online Speakingo, na którym wszystkie powyższe (i nie tylko) zagadnienia gramatyczne dyskretnie ujęte są w programie nauczania. Jednak tutaj ćwicząc angielski ze Speakingo nie musisz zawracać sobie głowy gramatycznymi regułkami, tylko jak dziecko powtarzasz poprawne zdania, a cała gramatyka podświadomie utrwala Ci się w głowie.

Niewiarygodne? A jednak. Zresztą najlepiej sprawdź to na własnej skórze. Pierwszy tydzień masz i tak za darmo.

Tylko uważaj – nauka języka angielskiego ze Speakingo uzależnia! 😉

---

Angielski nie nauczy się sam!

Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!

Zacznij naukę

---

Kącik filozofa czasownikowego z Hyde Parku

Zastanawialiście się kiedyś, czym jest powiedzmy coś takiego jak rzeka? Wydaje się nam zwykle, że to jest jakaś rzecz – stąd river (rzeka) jest rzeczownikiem. Ale przecież to cały czas nowa woda, wszystko bezustannie płynie i się zmienia, jest w ciągłym ruchu, pantha rhei jak mówili starożytni Grecy.

Czy nie byłoby rozsądniej, gdyby zamienić wszystkie rzeczowniki na czasowniki?

Ale jak by to miało wyglądać?

Napiszcie co myślicie, lub zadajcie pytania o gramatykę czasowników angielskich w komentarzach!