Angielskiego czasu past perfect continuous (progressive) używamy w sytuacji, gdy nie tylko wydarzyło się coś w “zaprzeszłości” (kiedy?!), ale jeszcze nacisk kładziemy na samo dzianie się.
Co to jest czas past perfect continuous (progressive)?
- Czas past perfect continuous (zwany również past perfect progressive) jest jednym z 12 wspaniałych angielskich czasów.
- Używamy go do opisywania sytuacji, które „były-były-dziejące się” w „zaprzeszłości”. Podobnie jak w przypadku zaprzeszłego czasu past perfect, nie możemy wyskoczyć z naszym past perfect continuous jak Filip z konopi bez odpowiedniego kontekstu w czasie przeszłym. Czyli „zaprzeszłość” to jeszcze dawniejsza przeszłość.
- Czas past perfect progressive budujemy poprzez zlepienie gramatycznego „had been” + czasownik w w formie ciągłej (z –ing na końcu). Na przykład She had been dancing all night. (Ona była-była tańcząca przez całą noc.)
Spis treści:
- Budowa czasu past perfect continuous (twierdzenia, pytania, przeczenia).
- Kiedy używamy past perfect progressive?
- Jak ma się past perfect continuous do innych angielskich czasów?
- Określniki czasu past perfect continuous.
- Jak najlepiej ćwiczyć czas present perfect progressive w praktyce?
1. Had been + ing czyli jak tworzymy czas past perfect continuous?
Czas zaprzeszły ciągły past perfect continuous (progressive), mimo strasznie skomplikowanej nazwy ma całkiem przyjemną budowę. Musimy wymówić co prawda wiele słów, ale nie ma tu żadnych haczyków ani komplikacji.
Czyli:
Kto (I, you, Tomek, they) + had been (dla wszystkich osób tak samo!) + waiting, playing, dancing etc.
- We had been learning.
Had często będziemy skracać do 'd czyli wyjdzie nam:
- I’d been playing.
- She’d been dancing.
Tym samym jeśli – jakimś dziwnym trafem – komuś zdarzy się w mowie użyć czasu past perfect continuous, to raczej „wyłapiemy” go po bzyczącym słowie „been”, a nie praktycznie niesłyszalnym ’d.
Ja więc wyglądać będą typowe zdania w czasie past perfect continuous?
- I had been waiting for 100 years, but my patience was rewarded.
(Byłem-czekający przez 100 lat [dawniejsza przeszłość], ale moja cierpliwość została wynagrodzona [późniejsza przeszłość w „zwykłym” czasie przeszłym past simple].)
- She had been dancing all night, and then she went straight to work!
(Była tańcząca przez całą noc [najpierw], a potem poszła prosto do pracy! [potem, ale też w przeszłości])
Czy można powiedzieć had been having?
A co jeśli coś byliśmy-posiadaliśmy?
Nie ma problemu, możemy dwa razy użyć słowa „have” (czyli w przeszłej formie to had) tylko, że raz będzie to gramatyczne (posiłkowe) had, a za drugim razem będzie to dopiero właściwe „miałem” w formie ciągłej czyli (been) having.
- I had been having headaches until I stopped drinking alcohol.
(Byłem-miewałem bóle głowy dopóki (nie)przestałem pić alkoholu. – w języku angielskim używamy podwójnych zaprzeczeń)
Pytania w past perfect continuous
Nie jest to popularna opcja, żeby w past perfect continuous zadawać pytania, jednakowoż taka możliwość teoretycznie istnieje. Po prostu stosujemy inwersję i już:
- Had she been having headaches before she had that accident?
(Czy ona była-była-miewająca bóle głowy zanim wydarzył się tamten wypadek?)
Przeczenia w czasie past perfect continuous
Przeczenia w czasie past perfect continuous tworzymy po prostu poprzez dodanie not, zwykle w skróconej formie:
had not = hadn’t.
- There was a smell of cigarettes in the room although he hadn’t smoked there.
W pokoju unosił się zapach papierosów chociaż on był-nie-palił tam.
2. Kiedy używamy past perfect progressive?
No dobrze, powiedzmy sobie teraz o kilku praktycznych aspektach czasu past perfect continuous.
1. Czasu past perfect progressive używamy do opisania aktywności w okresie zanim coś wydarzyło się w przyszłości.
Na przykład:
- He had been working at a circus before he became her boyfriend.
Był-był pracujący w cyrku zanim został jej chłopakiem.
- Julia had already been waiting for an hour but Romeo didn’t show up.
Julia była już czekała przez godzinę ale Romeo się nie pojawił. – Słowo already jest częstym gościem tego typu zdań.
2. Czasu past perfect progressive używamy do opisania przyczyny wydarzenia z przyszłości.
Na przykład:
- The roads were slippery because it had been snowing.
Drogi były śliskie, ponieważ był-padał śnieg.
- He went on diet because he had been gaining weight.
On poszedł na dietę ponieważ był-był przybierający na wadze.
3. Konstrukcji past perfect progressive używamy również w trzecim trybie warunkowym, gdy spekulujemy o przeszłości.
Na przykład:
- If it had been raining, we wouldn’t have gone for a walk.
Gdyby było-padało, to byśmy nie poszli na spacer.
- If I had been paying attention in class, I would have passed my matura exam.
Gdybym był-był-uważał na lekcjach, (to) bym był zdał maturę.
4. Konstrukcji past perfect progressive używamy też w mowie zależnej (reported speech).
Można powiedzieć, że had been -ing (past perfect continuous) jest przeszłą formą have been -ing (present perfect continuous). Jest również przeszłą formą od was/were -ing (past simple). Tak przynajmniej będziemy zamieniać je w następstwie czasów w mowie zależnej (reported speech).
Na przykład:
- I have been saving the planet. → You told me you had been saving the planet.
Ratowałem planetę → Powiedziałaś mi, że ratowałaś planetę.
- I was helping Kasia. → I said I had been helping Kasia.
Pomagałem Kasi. → Powiedziałem, że pomagałem Kasi.
3. Past perfect continuous a inne angielskie czasy
Zobaczmy teraz jak mają się relacje naszego past perfect progressive do innych angielskich czasów.
3.1 Past perfect continuous i present perfect continuous
Generalnie różnica między czasami past perfect progressive i present perfect continuous jest taka, że:
Past perfect continuous opisuje nam co działo się do pewnego momentu w przeszłości.
- I had been waiting for 2 hours, when he finally came.
(Byłem czekający przez 2 godziny, gdy w końcu przyszedł.)
Najpierw byłem-czekający i to się działo i działo aż do momentu w przyszłości – jego przybycia – który to już opisujemy „zwykłym” czasem przeszłym simple past.
Natomiast present perfect continuous opisuje nam co działo się do aktualnego momentu w teraźniejszości.
- I have been waiting for 2 hours, I hope he is all right!
(Czekam od 2 godzin, mam nadzieję że wszystko u niego w porządku!)
Czyli typowa sytuacja w present perfect continuous – wydarzenie, a raczej w continuousie to aktywność, z przeszłości ewidentnie wpływa na teraźniejszość, bo teraz się o niego martwimy.
3.2 Past perfect continuous i past continuous
Jak już wspomniałem past perfect progressive opisuje nam co działo się do pewnego momentu w przeszłości i skończyło się w czasie o którym traktuje nasza opowieść.
Czas past simple continuous nie jest taki skomplikowany – po prostu coś się działo w przeszłości o której opowiadamy.
Dlatego ładnie te dwa czasy można i powinno się łączyć w naszych barwnych opowieściach.
- The sun was shining (past continuous) but it had been raining (past perfect continuous) so the deck was wet (past simple).
(Świeciło słońce ale było-wcześniej-padło, tak więc pokład (statku) był mokry.)
- The pirate was sitting in a tavern and telling stories (past continuous). He had had (past perfect) many adventures as he had been sailing (past perfect continuous) all his life long.
(Pirat siedział w tawernie i opowiadał historie. Był-miał wiele przygód jako że był-żeglujący przez całe długie życie.)
4. Past perfect continuous na skróty? Określniki czasu.
Zauważyłem, że ludzie często pytają o „określenia czasu” dla past perfect progressive. Z góry uprzedzam, że nie ma tutaj żadnej drogi na skróty. Oczywiście niektóre z określeń czasu będą często występować w past perfect continuous – ale będą występować też w innych czasach!
Trzeba rozumieć (lub lepiej „czuć”) gramatykę, nie ma tu „wytrychów”.
Niemniej jednak określeniami czasu, które lubią się z past perfect continuous będą na przykład:
4.1 Określenia czasu for i since z past perfect continuous
- He had been living there for 20 years.
On był-był-mieszkający tam przez 20 lat.
- He had been living there since 1914.
On był-był-mieszkający tam od 1914 roku.
4.2 Określenia czasu before i after z past perfect continuous
Jako, że czasy zaprzeszłe organizują chronologicznie nasze opowieści, bardzo przydadzą się nam też w bajaniu before (przed) i after (po).
- Before settling in London, he had been travelling around the world.
Zanim (nie) osiadł w Londynie, był-był podróżujący dookoła świata.
- He gained complete fluency in English after he had been learning English for 20 years.
Osiągnął pełną płynność w angielskim po tym jak był-był-uczący się angielskiego przez 20 lat.
5. Ćwiczenia z present perfect continuous
Czas present perfect progressive – jak wszystko inne w angielskiej gramatyce – najlepiej ćwiczyć w praktyce. Nie tylko rozwiązywać ćwiczenia na kartce, ale mówić używając tego czasu!
Dlatego na kursie języka angielskiego online Speakingo znajdziesz mnóstwo zdań w tym i wszystkich innych czasach i konstrukcjach gramatycznych. Rozmawiając z komputerem jak z nauczycielem, jak dziecko uczące się swojego ojczystego języka podświadomie „zasysasz” wszystkie te konstrukcje i wkrótce będziesz mówić jak Anglik lub Angielka!
To niesamowite – oglądasz śliczne zdjęcia, słuchasz głosu native speakera i „tylko” odpowiadasz – a cała wiedza sama wchodzi Ci do głowy!
Zresztą najlepiej zarejestruj się by wypróbować tej metody nauki przez tydzień zupełnie za darmo i bez żadnych zobowiązań!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Nauka bez dojazdów, kiedy, gdzie i jak długo chcesz!
Czy wszystko jest już jasne z czasem present perfect progressive? Pytajcie śmiało w komentarzach, chętnie odpowiem!
