Zmora since for’a
Since for to jedna z popularniejszych pułapek, jaką angielska gramatyka zasadziła na polskich uczniów. O co chodzi z tym całym for i since?
Co znaczą słowa since for?
Sprawa wydawała by się prosta. Since to od a for to przez. Dlatego powiemy:
for two years – przez dwa lata
since 1980 – od 1980 (roku)
jeśli jednak przyjrzymy się dokładniej zastosowaniu since for, to zaczynają się schody.
Jak czas z since for?
Jak zwykle w nauce języka angielskiego problem pojawia się wtedy, gdy zbyt dosłownie tłumaczymy zdania z jednego języka na drugi.
Jak strasznie to wygląda zauważyliście na pewno w celowo pokracznych tłumaczeniach zdań na kursie języka angielskiego online Speakingo. Chociaż jako doświadczony tłumacz cierpię za każdym razem jak na nie patrzę, w tym szaleństwie jest metoda.
Pokazuje to, że nie warto dosłownie wszystkiego tłumaczyć i pokazuje też różnice w konstruowaniu zdań w języku angielskim i polskim.
Jedna z takich różnic pojawia się właśnie gdy mamy do czynienia z since for.
Pierwsza pułapka w którą wpadamy ma właśnie związek z czasem gramatycznym. W języku angielskim istnieje twór zapewne znany wszystkim, którzy liznęli już trochę nauki języka angielskiego o doskonałej nazwie present perfect. Jest to najpopularniejszy czas w języku angielskim.
Patrz również: Czas present perfect, present perfect continuous, past perfect, future perfect…i inne perfekty
Jednak z uporem wartym lepszej sprawy jako Polacy nagminnie go unikamy, z tego prostego powodu że w języku polskim nie ma niczego takiego. Bo present perfect to ani czas przeszły, ani czas przyszły – coś tak pomiędzy nimi.
Ogólnie rzecz biorąc opisuje sytuacje, w których wydarzenie z przeszłości wywiera wpływ na teraźniejszość. (Podobnie będzie z jego wariacją present perfect continuous, z tą różnicą jedynie, że continuousy bardziej podkreślają samą czynność, niż dokonany efekt danej aktywności).
Typowym przykładem dla present perfect będzie więc pytanie How long…? czyli „Jak długo….?”
Na przykład polsku zapytamy w czasie teraźniejszym „Jak długo się znacie?”. (To takie typowe pytanie na sprawdzianach z since for.)
Zanim dojdziemy jednak do samego since for, polegamy zwykle już na samym czasie.
„Jak długo się znacie” nie możemy bowiem przetłumaczyć jako „How long do you know each other”. To znaczy możemy i często coś takiego na ulicy usłyszymy, ale nie jest to „poprawna” konstrukcja. Jeśli chcemy dostać ten punkt na maturze z języka angielskiego, musimy zastosować czas present perfect: „How long have you known each other?” (zwróć też uwagę, że mówimy each other – siebie nawzajem, a nie yourselves – czyli siebie samych. Ale to zupełnie inna historia.)
Klasyka gatunku – skoro znamy się już jakiś czas, oznacza to iż działanie zaczęło się w przeszłości, ma wpływ na teraźniejszość. Prawdopodobnie trwa nadal. Present perfect jak nic.
Może tez być inaczej. Jeśli ktoś się wyprowadza ze swojego mieszkania, ciężarówka z gratami załadowana pod domem, po polsku możemy zapytać w nczasie przeszłym „Jak długo tu mieszkałeś?”. Po angielsku nie powiemy jednak „How long did you live there”. Takie zdanie można zadać o domu, w którym mieszkaliśmy kilka lat temu, w dzieciństwie, dawno i nieprawda. Jeśli nasz przyjaciel właśnie wyprowadza się ze swojego domu, musimy zapytać równiez w present perfect „How long have you lived here?”.
Ale nie o tym ten wpis. Wróćmy do naszego since for.
Since for tak czy owak pojawi się nam dopiero w odpowiedzi. Powiedzmy, że znamy się od dwóch lat. Jeśli odwołamy się do przekładu z góry strony, zgodnie z którym „since” znaczy „od”, to wyjdzie nam „We have known each other since two years”. Jak się zapewne domyślacie, jest to jeden z najpopularniejszych błędów jakie zdarza się nam popełniać.
Aby zrozumieć dlaczego, musimy dokładniej przyjrzeć się temu, co tak naprawdę znaczą since for.
Co tak naprawdę więc znaczą since for?
Aby dokładnie zrozumieć gdzie pies pogrzebany, musimy przeanalizować różnicę między since i for. Otóż dokładniej:
Since wskazuje na konkretny punkt w przeszłości, natomiast for wskazuje na okres, przedział czasowy.
Dlatego jeśli weźmiemy jeszcze raz te dwa przykłady zastosowania since for z początku tekstu, to wszystko się zgadza:
- for two years (przez dwa lata – dwa lata to czas) oraz
- since 1980 (od 1980 roku – to konkretny punkt na osi czasu, podobno żyją jeszcze ludzie w tym roku urodzeni).
W czym więc problem z since for?
Jeśli wrócimy do naszego zdania „Znamy się od dwóch lat”, widzimy wyraźnie na czym problem polega. Chociaż wiemy już, że dwa lata to przedział czasowy a nie data na kartach historii, w języku polskim (nota bene nielogicznie) mówimy „od dwóch lat”.
Choć raz język angielski będzie tu precyzyjniejszy i nalega na to, by konsekwentnie do okresów czasu stosować for.
Dlatego po angielsku powiemy, że znamy się PRZEZ dwa lata (a nie OD dwóch lat).
Tyle teorii. Nie jest to skomplikowane.
Problem polega na tym, że takich niekonsekwencji z since for będzie więcej.
A ulubionym hobby nauczycieli angielskiego jest ich wynajdywanie i zadawanie na testach z języka angielskiego!
Kiedy używamy since for?
Tak więc jeszcze raz. Zarówno since jak i for używamy do tego, żeby powiedzieć jak długo coś trwało lub trwa nadal. Jednak jest pewien niuans…
Zastosowanie since
Używamy słowa since jeśli mówimy o początku jakiejś aktywności, sytuacji etc. zwykle w przeszłości oczywiście.
Oznacza to, że pada jakaś konkretna data, sytuacja, która można by umieścić na historycznej osi czasu.
Na przykład będą to:
- since 10 o’clock in the morning (od godziny 10 rano)
- since Tuesday (od wtorku)
- since 11th November (od 11 listopada)
- since 2005 (od 2005 roku)
- since Easter (od Świąt Wielkanocnych)
- since breakfast (od śniadania)
- since they were kids („od dziecka”)
- since I met her (od kiedy ją poznałem)
- since the beginning of time (od początku czasu – o ile filozoficznie przyjmiemy, że takowy punkt istnieje)
- since this happened (od kiedy się to wydarzyło)
- since I last saw you (od kiedy Cię ostatni raz widziałem)
- since we went to the cinema (od kiedy poszliśmy do kina)
Na te ostatnie przypadki warto zwrócić uwagę, ponieważ nie ma tam daty, jednak jest to konkretne wydarzenie historyczne.
Słowniczek:
yesterday– wczoraj
my wife – moja żona
ran away with – uciekła z
best friend – najlepszy przyjaciel
since when – od kiedy
UWAGA: Można skomplikoać sobie życie i zacząć spekulować, że zdanie „She’s been working here since January” (Ona pracuje tu od stycznia) oznacza „przedział czasowy”– przecież ona pracuje tu od stycznia po dziś dzień, co jawnie oznacza pewny okres czasu. A właśnie przeczytaliśmy w regułce, że przecież „przedział czasowy” = „for”. Powinno więc być …for January! Nie wpadajmy więc w fanatyzm, według którego słowo „okres czasu” automatycznie oznacza użycie for a nie since. Lepiej pamiętać, że since wymaga konkretnej daty, punktu w czasie, a nasz January z pewnością takim czymś jest.
Patrz również: Tryby warunkowe i conditionalsowe plotkowanie.
Zastosowanie for
For używamy dla okresów czasu. Nie została podana dokładna data od kiedy, ale podkreślona jest długość trwania danej czynności.
Stąd będzie to na przykład:
- for five hours (przez dwie godziny – chociaż po polsku mówimy też od dwóch godzin)
- for 10 minutes (przez dziesięć minut – chociaż po polsku mówimy też od 10 minut)
- for 2 days (przez dwa dni – chociaż po polsku mówimy też od dwóch dni)
- for 3 months (przez trzy miesiące – chociaż po polsku mówimy też od trzech miesięcy)
- for a week (przez tydzień – chociaż po polsku mówimy od tygodnia)
- for 25 years (przez 25 lat – chociaż po polsku mówimy czasami od 25 lat)
- for a long time (przez dłuższy czas – chociaż po polsku mówimy zwykle od dłuższego czasu)
- for ages (dosłownie „przez wieki”, co znaczy od bardzo dawna)
Prawdę mówiąc znowu pokazuje to, że język angielski jest prostszy od polskiego. O ile tu zastosowania since for wydaje się w miarę logiczne, jak wytłumaczyć Anglikowi, że „będę uczył się angielskiego przez godzinę” ale „uczę się angielskiego od godziny”, „uczyłem się angielskiego przez godzinę” ale „Gdy przyszła, uczyłem się angielskiego już od godziny”. Uff! Jak dobrze że uczymy się angielskiego nie polskiego!!!
Kiedy można uniknąć for?
Istnieją określone sytuacje, w których możemy uniknąć słówka for. Jako że Anglicy uwielbiają skracać i połykać słowa, będzie można je pominąć w takich zdaniach jak na przykład:
Zamiast
I have lived here for 20 years. (Mieszkam tu od dwudziestu lat)
They’ve been married for 5 years. (Są małżeństwem od 5 lat)
można powiedzieć bez for
I have lived here 20 years.
They’ve been married 5 years.
Zdania te znaczą dokładnie to samo i obie wersje są poprawne.
Bez for brzmi bardziej jak z brytyjskiej ulicy, natomiast użycie for wyglądać będzie lepiej na piśmie (generalnie w piśmie unikamy wszelkich skrótów – zupełnie na odwrót niż gdy mówimy po angielsku).
Teoretycznie też nie powinno się unikać for w przeczeniach, dlatego warto powiedziec wtedy pełnym zdaniem „I haven’t lived here for 20 years” czy „They haven’t been married for 5 years”.
WYJĄTEK: Oczywiście klasycznie od każdej reguły znajdzie się wyjątek. W przypadku zastosowania for będzie to sytuacja, w której po for pada słówko all (wszystko, wszystkie, wszystkich etc.). Wtedy zawsze pomijamy for. Na przykład:
I have loved her all my life. (Kocham ją całe życie)
I have known it all the time. (Wiedziałem to przez cały czas)
I have played football all my childhood. (Przez całe dzieciństwo grałem w piłkę nożną – tutaj niuans: present perfect użyjemy gdy jesteśmy nastolatkami, a jeśli stuknęła nam już czterdziestka i dzieciństwo jest zamkniętym okresem, powiemy raczej w simple past: I played football all my childhood.)
Patrz również: Angielskie czasy przeszłe
Since kiedy jest It’s
Kolejnym przypadkiem na który warto zwrócić uwagę jest sytuacja, gdy since idzie w parze z it’s.
Aby zupełnie wszystko skomplikować w pierwszym zdaniu pojawia się czas teraźniejszy present simple, w drugim present perfect, a trzecie zdanie jest w czasie przeszłym simple past.
It’s two years since I last saw you. (minęły dwa lata od kiedy widziałem Cie po raz ostatni).
Znaczy to dokładnie to samo co zdanie:
I haven’t seen you for two years. (Nie widziałem Cie przez dwa lata)
lub
The last time I saw you was two years ago. (Ostatni raz kiedy Cie widziałem było to dwa lata temu)
Podobnie będzie w frazie „It’s ages since” (minęło mnóstwo czasu od kiedy…) itd.
Jeśli postanowimy natomiast zadać pytanie z it’s i since, będzie to wyglądało następująco:
How long is it since I last saw you? (czyli kiedy to ja Cie ostatni raz widziałem?)
Puryści językowi mogą tu też twierdzić, że zgodnie z regułką powinno się powiedzieć raczej w present perfect „It’s been two years since I last saw you” oraz „It’s been ages since…”. Natomiast w praktyce nikt tak nie powie, a nawet Murphy w legendarnym English Grammar in Use podaje How long is it since…
…i to jest ten moment, kiedy wydaje mi się, że wchodzenie w szczegółowe wyjaśnienia gramatyczne i próby tworzenia szczegółowych regułek zaczyna mijać się z celem.
Jestem przekonany, że zawarta w tym tekście wiedza na temat since for w zupełności do szczęścia wystarczy.
Patrz również: Dlaczego nie warto uczyć się angielskiej gramatyki?
Problem polega „jedynie” na tym, by nasze since for właściwie zastosować w rzeczywistych sytuacjach, ponieważ szczególnie tam na usta pchać będą się nam językowe kalki z polskiego. Jest tak dlatego, że w naszym mózgu wyrobiliśmy sobie określone nawyki językowe zgodnie z zasadami polskiej gramatyki. Teraz musimy zbudować nowy nawyk zgodny z angielską gramatyką.
Ale nie jest to coś o czym można przeczytać w książce by magicznie pojawiło się nam w mózgu. To tak jakbyśmy chcieli schudnąć od czytania podręcznika do fitnessu…
Aby dobrze stosować since for wiedza o tym nie zaszkodzi, jednak najważniejsze to powtarzać, powtarzać i jeszcze raz powtarzać poprawne zdania. Najlepiej oczywiście na kursie języka angielskiego online Speakingo, gdzie jest ich bardzo przyjemna ilość!
A jakie są Wasze doświadczenia ze słynnymi since for? Czy to naprawdę jest tak wielka zmora since for’a? 🙂
Loading...Podaruj angielski!
Współpracujemy ze:
