Zmora since for’a
Since & for to jedna z popularniejszych pułapek, jaką angielska gramatyka zasadziła na polskich uczniów. O co chodzi z tym całym for i since?
Co znaczą słowa since i for?
Sprawa wydawała by się prosta.
Since to „od”, a for to „przez”.
Dlatego powiemy:
- for two years – przez dwa lata
- since 1980 – od 1980 (roku)
Jeśli jednak przyjrzymy się dokładniej zastosowaniu since & for, to zaczynają się schody…
Na przykład w języku polskim powiemy „Znam ją od dwóch tygodni”. Po angielsku jednak będzie to:
- I’ve known her for two weeks.
Czyli „Znam ją przez dwa tygodnie.”
Jak strasznie to wygląda zauważyliście na pewno w celowo pokracznych tłumaczeniach zdań na kursie języka angielskiego online Speakingo. Chociaż jako doświadczony tłumacz cierpię za każdym razem jak na nie patrzę, w tym szaleństwie jest metoda.
Straszne tłumaczenia w ćwiczeniach na kursie języka angielskiego online Speakingo wyraźnie pokazują, że nie warto próbować nawet dosłownie wszystkiego tłumaczyć, tylko trzeba nauczyć się myśleć po angielsku.
Dodatkowo pokazują też różnice w konstruowaniu zdań w języku angielskim i polskim, przez co wiemy, na co warto zwrócić uwagę na egzaminach czy podczas rozmowy.
Czyli jak będzie since i for po polsku?
Pierwsza pułapka w którą wpadamy ma związek z czasem gramatycznym.
W języku angielskim istnieje twór zapewne znany wszystkim, którzy liznęli już trochę nauki języka angielskiego, o doskonałej nazwie present perfect.
Jest to najpopularniejszy czas w języku angielskim.
Jednak z uporem wartym lepszej sprawy jako Polacy nagminnie go unikamy. Z tego prostego powodu, że w języku polskim nie ma niczego takiego! Bo present perfect to ani czas przeszły, ani czas przyszły – coś tak pomiędzy nimi.
Ogólnie rzecz biorąc opisuje sytuacje, w których wydarzenie z przeszłości wywiera wpływ na teraźniejszość. (Podobnie będzie z jego „ciągłą” wariacją present perfect continuous, z tą różnicą jedynie, że continuousy bardziej podkreślają samą czynność, niż dokonany efekt danej aktywności).
Klasyczne przykłady zdań w present perfect
Typowym przykładem dla present perfect będzie więc pytanie How long…? czyli „Jak długo….?”
Na przykład polsku zapytamy w czasie teraźniejszym „Jak długo się znacie?”. (To takie typowe pytanie na sprawdzianach z since for.)
Zwykle wtedy zanim dojdziemy nawet do samego since czy for, wysypujemy się już na samym czasie.
„Jak długo się znacie” nie możemy bowiem przetłumaczyć jako „How long do you know each other”. To znaczy możemy i często coś takiego na ulicy usłyszymy, ale nie jest to „poprawna” konstrukcja!
Zaprzyjaźnij się z czasem present perfect!
Jeśli chcemy dostać ten punkt na maturze z języka angielskiego, musimy zastosować czas present perfect:
- „How long have you known each other?”
(Zwróć też uwagę, że mówimy each other – siebie nawzajem, a nie yourselves – czyli siebie samych. Ale zaimki zwrotne to zupełnie inna historia.)
Klasyka gatunku – skoro znamy się już jakiś czas, oznacza to iż działanie zaczęło się w przeszłości, ma wpływ na teraźniejszość. Prawdopodobnie trwa nadal. Present perfect jak nic.
Może też być inaczej. Jeśli ktoś się wyprowadza ze swojego mieszkania, ciężarówka z gratami załadowana pod domem, po polsku możemy zapytać w czasie przeszłym „Jak długo tu mieszkałeś?”. Po angielsku nie powiemy jednak „How long did you live there”.
Takie zdanie można zadać o domu, w którym mieszkaliśmy kilka lat temu, w dzieciństwie, dawno i nieprawda. Jeśli nasz przyjaciel właśnie wyprowadza się ze swojego domu, musimy zapytać również w present perfect :
- „How long have you lived here?”.
Ale nie o tym ten wpis. Wróćmy do naszego since for.
Since for pojawi się nam dopiero w odpowiedzi na pytania zadane w czasie present perfect.
Powiedzmy, że znamy się od dwóch lat. Jeśli odwołamy się do przekładu z góry strony, zgodnie z którym „since” znaczy „od”, to wyjdzie nam „We have known each other since two years”. Jak się zapewne domyślacie, jest to jeden z najpopularniejszych błędów jakie zdarza się nam popełniać.
Aby zrozumieć dlaczego, musimy dokładniej przyjrzeć się temu, co tak naprawdę znaczą since for.
Tak więc co tak naprawdę więc znaczą since for!?
Aby dokładnie zrozumieć gdzie pies pogrzebany, musimy przeanalizować różnicę między since i for.
Otóż dokładniej:
Since wskazuje na konkretny punkt w przeszłości,
natomiast for wskazuje na okres, przedział czasowy.
Dlatego jeśli weźmiemy jeszcze raz te dwa przykłady zastosowania since for z początku tekstu, to wszystko się zgadza:
- for two years (przez dwa lata – dwa lata to czas) oraz
- since 1980 (od 1980 roku – to konkretny punkt na osi czasu, podobno żyją jeszcze ludzie w tym roku urodzeni).
W czym więc problem z since for?
Jeśli wrócimy do naszego zdania „Znamy się od dwóch lat”, widzimy wyraźnie na czym problem polega. Chociaż wiemy już, że dwa lata to przedział czasowy a nie punkt w czasie, data na kartach historii – to w języku polskim (nota bene nielogicznie) mówimy „od dwóch lat”. Przecież więcej sensu miałoby „przez dwa lata”!
Choć raz język angielski będzie tu precyzyjniejszy i nalega na to, by powiedzieć, że znamy się for two years (a nie since two years).
Tyle teorii. Nie jest to skomplikowane.
Problem polega na tym, że takich niekonsekwencji z since for będzie więcej.
A ulubionym hobby nauczycieli angielskiego jest ich wynajdywanie i zadawanie na testach z języka angielskiego!
Kiedy używamy since for?
Zastosowanie since
Używamy słowa since jeśli mówimy o początku jakiejś aktywności, sytuacji etc. zwykle w przeszłości.
Oznacza to, że pada jakaś konkretna data, sytuacja, która można by umieścić na historycznej osi czasu.
Na przykład będą to:
- since 10 o’clock in the morning (od godziny 10 rano)
- since Tuesday (od wtorku)
- since 11th November (od 11 listopada)
- since 2005 (od 2005 roku)
- since Easter (od Świąt Wielkanocnych)
- since breakfast (od śniadania)
- since they were kids („od dziecka”)
- since I met her (od kiedy ją poznałem)
- since the beginning of time (od początku czasu – o ile filozoficznie przyjmiemy, że takowy punkt istnieje)
- since this happened (od kiedy się to wydarzyło)
- since I last saw you (od kiedy Cię ostatni raz widziałem)
- since we went to the cinema (od kiedy poszliśmy do kina)
Na te ostatnie przypadki warto zwrócić uwagę, ponieważ nie ma tam daty, jednak jest to konkretne wydarzenie historyczne.
Słowniczek:
yesterday– wczoraj
my wife – moja żona
ran away with – uciekła z
best friend – najlepszy przyjaciel
since when – od kiedy
UWAGA DLA FILOZOFÓW: Można skomplikować teraz sobie życie i zacząć spekulować, że zdanie „She’s been working here since January” (Ona pracuje tu od stycznia) oznacza „przedział czasowy”– przecież ona pracuje tu od stycznia po dziś dzień, co jawnie oznacza pewny okres czasu. A właśnie przeczytaliśmy w regułce, że przecież „przedział czasowy” = „for„. Powinno więc być …for January!
Nie wpadajmy więc w fanatyzm, według którego słowo „okres czasu” automatycznie oznacza użycie for a nie since. Lepiej pamiętać, że since wymaga konkretnej daty, punktu w czasie, a nasz January z pewnością takim czymś jest.
Zastosowanie for
For używamy dla okresów czasu. Nie została podana dokładna data od kiedy, ale podkreślona jest długość trwania danej czynności.
Stąd będzie to na przykład:
- for five hours (przez dwie godziny – chociaż po polsku mówimy też od dwóch godzin)
- for 10 minutes (przez dziesięć minut – chociaż po polsku mówimy też od 10 minut)
- for 2 days (przez dwa dni – chociaż po polsku mówimy też od dwóch dni)
- for 3 months (przez trzy miesiące – chociaż po polsku mówimy też od trzech miesięcy)
- for a week (przez tydzień – chociaż po polsku mówimy od tygodnia)
- for 25 years (przez 25 lat – chociaż po polsku mówimy czasami od 25 lat)
- for a long time (przez dłuższy czas – chociaż po polsku mówimy zwykle od dłuższego czasu)
- for ages (dosłownie „przez wieki”, co znaczy od bardzo dawna)
Prawdę mówiąc znowu pokazuje to, że język angielski jest prostszy od polskiego!
O ile tu zastosowania since for wydaje się w miarę logiczne, jak wytłumaczyć Anglikowi, że „będę uczył się angielskiego przez godzinę” ale „uczę się angielskiego od godziny”, „uczyłem się angielskiego przez godzinę” ale „Gdy przyszła, uczyłem się angielskiego już od godziny”. Uff!
Jak dobrze, że uczymy się języka angielskiego nie polskiego!!!
Kiedy można uniknąć for?
Istnieją określone sytuacje, w których możemy uniknąć słówka for. Jako że Anglicy uwielbiają skracać i połykać słowa, będzie można je pominąć w takich zdaniach jak na przykład:
Zamiast:
- I have lived here for 20 years.
(Mieszkam tu od dwudziestu lat.)
- They’ve been married for 5 years.
(Są małżeństwem od 5 lat.)
to samo można powiedzieć bez for
- I have lived here 20 years.
- They’ve been married 5 years.
Zdania te znaczą dokładnie to samo i obie wersje są poprawne.
Bez for brzmi bardziej jak z brytyjskiej ulicy, natomiast użycie for wyglądać będzie lepiej na piśmie (generalnie w piśmie unikamy wszelkich skrótów – zupełnie na odwrót niż gdy mówimy po angielsku).
Nie połykaj for w przeczeniach
Teoretycznie też nie powinno się unikać for w przeczeniach, dlatego warto powiedzieć wtedy pełnym zdaniem:
- I haven’t lived here for 20 years.
czy
- They haven’t been married for 5 years.
Kiedy nie używamy for?
Oczywiście klasycznie od każdej reguły znajdzie się wyjątek. W przypadku zastosowania for będzie to sytuacja, w której po for pada słówko all (wszystko, wszystkie, wszystkich etc.). Wtedy zawsze pomijamy for. Na przykład:
- I have loved her all my life.
(Kocham ją całe życie.)
- I have known it all the time.
(Wiedziałem to przez cały czas.)
- I have played football all my childhood.
(Przez całe dzieciństwo grałem w piłkę nożną)
Tutaj niuans: w tym ostatnim zdaniu present perfect użyjemy gdy jesteśmy nastolatkami. Jeśli stuknęła nam już czterdziestka i dzieciństwo jest zamkniętym okresem, powiemy raczej w simple past:
- I played football all my childhood.
Since w zdaniach zaczynających się od It’s
Kolejnym przypadkiem, na który warto zwrócić uwagę jest sytuacja, gdy since idzie w parze z it’s.
- It’s two years since I last saw you.
(Minęły dwa lata od kiedy widziałem Cie po raz ostatni )
It’s wygląda jak w czasie present simple, chociaż jest raczej utartym skrótem pełnej frazy w present perfect „It has been two years”. Natomiast druga część zdania dopiero jest w past simple (saw).
Sens jest dokładnie taki sam jak w zdaniu:
- I haven’t seen you for two years.
(Nie widziałem Cię przez dwa lata – czas present perfect)
lub
- The last time I saw you was two years ago.
(Ostatni raz kiedy Cię widziałem było to dwa lata temu. – Tutaj w obu zdaniach podrzędnych jest już czas simple past.)
It’s ages since
Podobnie będzie w frazie „It’s ages since” (minęło mnóstwo czasu od kiedy…) itd.
Jeśli postanowimy natomiast zadać pytanie z it’s i since, będzie to wyglądało następująco:
- How long is it since I last saw you? (Czyli kiedy to ja Cie ostatni raz widziałem?)
Puryści językowi mogą tu też twierdzić, że zgodnie z regułką powinno się powiedzieć raczej w present perfect „It’s been two years since I last saw you” oraz „It’s been ages since…”.
Natomiast w praktyce nikt tak nie powie, a nawet Murphy w legendarnym English Grammar in Use podaje How long is it since… It’s two years since… i tak dalej.
…i to jest ten moment, kiedy wydaje mi się, że wchodzenie w szczegółowe wyjaśnienia gramatyczne i próby tworzenia szczegółowych regułek zaczyna mijać się z celem.
Jestem przekonany, że zawarta w tym tekście wiedza na temat since for w zupełności do szczęścia wystarczy!
Przede wszystkim warto skoncentrować się na praktyce!
Praktyczne zastosowanie for i since
Problem polega „jedynie” na tym, by nasze since for właściwie zastosować w rzeczywistych sytuacjach, ponieważ szczególnie tam na usta pchać będą się nam językowe kalki z polskiego. Jest tak dlatego, że w naszym mózgu wyrobiliśmy sobie określone nawyki językowe zgodnie z zasadami polskiej gramatyki. Teraz musimy zbudować nowy nawyk zgodny z angielską gramatyką.
Ale nie jest to coś o czym można przeczytać w książce by magicznie pojawiło się nam w mózgu. To tak jakbyśmy chcieli schudnąć od czytania podręcznika do fitnessu…
Aby dobrze stosować since for wiedza o tym nie zaszkodzi, jednak najważniejsze to powtarzać, powtarzać i jeszcze raz powtarzać poprawne zdania!
Najlepiej oczywiście na kursie języka angielskiego online Speakingo, gdzie jest ich bardzo przyjemna ilość!
Ćwicz for i since w zdaniach!
Nie oszukujmy się jednak. W ferworze rozmowy nikt nie ma czasu żeby zastanawiać się, czy to o czym mówimy po angielsku wydarza się od jakiegoś czasu czy przez jakiś czas. Musimy to czuć!
A poczujemy to dopiero wtedy, gdy wystarczająco wiele razy usłyszymy i wypowiemy poprawne zdania po angielsku!
Tak właśnie wyglądają ćwiczenia na podstępne since & for na kursie języka angielskiego online Speakingo!
Komputer lub telefon głosem native speakera zadaje Ci pytania, a Ty – na głos do mikrofonu – odpowiadasz. A Speakingo chwali Cię, w razie potrzeby poprawia. I nigdy nie traci cierpliwości!
Jednym słowem Ty oglądasz piękne zdjęcia i „tylko” sobie rozmawiasz, a wiedza sama wchodzi Ci do głowy.
To nie tylko skuteczna, ale również przyjemna metoda nauki języka angielskiego!
Zresztą najlepiej wypróbuj ją sama czy sam. Zarejestruj się dwoma kliknięciami poniżej, by bez żadnych zobowiązań zobaczyć jak to działa!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Wypróbuj przez tydzień for free!
A jakie są Wasze doświadczenia ze słynnymi since for? Czy to naprawdę jest tak wielka zmora since for’a? 🙂
Jak nauczyć się mówić po angielsku samemu w domu?
Jak wygląda nauka na kursie języka angielskiego online Speakingo?
