Verbs of senses to czasowniki, których używamy by powiedzieć co czujemy, widzimy lub słyszymy. Co ciekawe, w języku angielskim rządzą się one własnymi prawami, które warto poznać by nie popełnić nikomu nie potrzebnego błędu!
W krainie zmysłów
Co to są te zmysły?
Zmysły to po angielsku senses. Generalnie są to sposoby w jakie postrzegamy świat poprzez swoje ciało.
Ogólnie mówimy o pięciu zmysłach:
- sight (wzrok),
- hearing (słuch),
- smell (powonienie),
- touch (dotyk),
- taste (smak).
Czasami do tego dodaje się „szósty zmysł” (the sixth sense) czyli:
- intuition (intuicja).
To właśnie za pośrednictwem zmysłów (senses) doświadczyć możemy wszelkich „cielesnych” rozkoszy!
Verbs of senses
Każdemu ze zmysłów przypisany jest czasownik (verb) czyli słowo opisujące, co dany zmysł (sense) „robi”.
Są to kolejno:
- to look (wyglądać – ale nie patrzeć – o czym zaraz),
- to sound (brzmieć),
- to smell (pachnieć),
- to feel (czuć),
- to taste (smakować),
oraz „pochodne” od nich, takie jak
- to seem (wydawać się)
Dlaczego poświęcamy tym kilku „zmysłowym” czasownikom osobny wpis?
Ponieważ verbs of senses (czasowniki zmysłów) rządzą się trochę innymi prawami niż „normalne” czasowniki.
Zwykle czasownik modyfikuje przysłówek
Przysłówki (adverbs) to te słowa (często kończące się na -ly), które modyfikują czasowniki.
Na przykład: run quickly (biec szybko), talk slowly (mówić powoli), dance beautifully (pięknie tańczyć).
Jak wyglądało to będzie jednak w przypadku czasowników związanych ze zmysłami (sense verbs)?
Powiemy na przykład:
- This cake smells delicious! (To ciasto pachnie smakowicie!)
Ale jak to?!
Słowo delicious jest przecież przymiotnikiem (adjective), czyli słowem które modyfikuje rzeczowniki (nouns), a nie czasowniki (verbs)!
To prawda.
Chociaż zwykle powiedzielibyśmy delicious cake (pyszne ciasto), delicious carrot (smakowita marchewka) czy delicious meal (smaczny posiłek) – cake, carrot, meal to są rzeczowniki – to gdy w grę wchodzą czasowniki zmysłów (verbs of senses) świat staje na głowie i przymiotnik zaczyna modyfikować czasownik.
Verbs of senses zmieniają sens
Co więcej, zdanie z przysłówkiem deliciously nie jest bez sensu:
- This cake smells deliciously!
Powiemy je natomiast powiedzmy… jeśli w powieści science-fiction szalony naukowiec opracuje inteligentne ciasto potrafiące wąchać swym drożdżowym nosem! (To ciasto pysznie wącha.)
Jest to może mało realny scenariusz. Ale przyjrzyjmy się innemu czasownikowi zmysłów (sense verb) czyli to look w jak najbardziej prawdopodobnych zdaniach:
- He looks suspicious.
- He looks suspiciously.
Oba zdania są poprawne i prawdopodobne. Tylko znaczą coś innego.
Pierwsze oznacza, że ktoś „wygląda podejrzanie”.
Drugie zdanie znaczy, że „ktoś podejrzliwie patrzy”… być może nawet na tego „podejrzanego” gościa z tego pierwszego zdania!
Jednym słowem jeśli przysłówek rzeczywiście opisuje jak ktoś wykonuje daną aktywność – a nie jakie to coś jest – to dajemy przysłówek a nie przymiotnik.
Przykłady zdań z verbs of senses
Większość zdań jednak nie będzie tak podchwytliwa. Najczęściej powiemy rzeczy w stylu:
- She looks fantastic!
(Ona wygląda fantastycznie! Fantastic niefantastically) - He feels very tired today.
(On dziś czuje się bardzo zmęczony. Tired nottiredly) - This sounds interesting.
(To brzmi ciekawie. Interesting nieinterestingly) - He seems nice.
(On wydaje się być miły. Nice nienicely) - It tasted as bad as an old sock.
(To smakowało tak źle jak stara skarpeta. Bad a niebadly)
oraz
- I don’t know what it it, but it smells good.
(Nie wiem co to jest, ale dobrze to pachnie.)
Warto zwrócić uwagę szczególnie na ten przypadek, ponieważ sama końcówka -ly (np. bad-badly) może nie ukłuć tak w ucho, jak zupełnie inne słowo good (dobry) – well (dobrze).
Chociaż prawdę mówiąc z tym good & well to jeszcze inna historia…
Inne verbs of senses
Oprócz wspomnianej szóstki, mamy też kilka innych verbs of senses, które zachowują się normalnie:
- to watch
(oglądać) - to observe
(obserwować) - to see
(widzieć) - to listen
(słuchać) - to appear
(jawić się)
chociaż niektóre bardziej liberalne listy¹ podają też takie słowa jak:
- to hurt
(zranić) - to pinch
(uszczypnąć)
tak listę można ciągnąć bardzo długo.
Chociaż dotyczą one również postrzegania zmysłowego, to gramatyczne prawa ich już jednak nie dotyczą:
- He got hurt badly.
(Nieźle oberwał.)
Verbs of senses w formie ciągłej (continuous form)
Sprawa dodatkowo się komplikuje, jeśli zapragniemy użyć „zmysłowych” czasowników (verbs of senses) w formie ciągłej, czyli dokleić im –ing na końcu.
Okazuje się, że zupełnie zmienia się ich sens:
- I can see John.
(Widzę Johna.) - I’m seeing John.
(Spotykam się z Johnem. – on jest moim chłopakiem.)
albo
- I hear criminals every day.
(Słyszę kryminalistów codziennie.) - I’m hearing criminals every day.
(Przesłuchuję kryminalistów codziennie.)
Tłumaczy się to tak², że w przypadku wzroku i słuchu mamy osobne słowa na celową i mimowolną percepcję. Jeśli my decydujemy czy na coś patrzymy używamy to look, jeśli mimowolnie coś widzimy to mówimy to see.
Jeśli świadomie słuchamy: to listen, jeśli mimowolnie słyszymy: to hear.
Pozostałe verbs of senses nie są już tak uprzywilejowane, możemy więc bez większego zachodzenia w głowę powiedzieć:
- Your perfumes smell nice.
(Twoje perfumy fajnie pachną.) - The dog is smelling the stranger.
(Pies obwąchuje obcego.)
albo
- Bananas taste good.
(Banany dobrze smakują.) - The chef is tasting the soup.
(Kucharz smakuje/próbuje zupę.)
albo
- It feels so pleasant.
(To jest takie przyjemne w dotyku.) - I’m feeling the material to see if it is soft or not.
(Dotykam materiału żeby sprawdzić, czy jest miękki czy nie.)
Natomiast jak to zwykle bywa, nie zdziw się, jeśli na kursie angielskiego w Londynie na lekcji native speaker „niepoprawnie” powie³:
- I’m seeing a few hands up.
(Widzę kilka rąk w górze.)
Powie to jednak bardziej w takim sensie, że obserwuje sam proces odnajdywania przez klasę odpowiedzi, niż rzeczywistego wskazania na to, że jego czy jej zmysł wzroku działa w chwili wypowiadania tego zdania poprawnie.
Verbs of senses + like
Na koniec warto wspomnieć, że czasowniki zmysłów (verbs of senses) występować będą często w połączeniu ze słowem like, które w tym wypadku znaczyć będzie „tak jak”:
Na przykład:
- This feels like home.
(Tu czuję się jak bym był w domu.) - She looks like Marylin Monroe!
(Ona wygląda jak Marylin Monroe!)
lub jak śpiewali chłopaki z Nirvany:
- It smells like Teen Spirit.
(Pachnie tu dezodorantem z lat 90. dla dziewcząt o nazwie Nastoletni Duch/Klimat.)
Jak ja wyglądam w krótkich włosach. Patrz również: Jak wygląda sprawa z look like, look alike, look at i look as if?
Zmysłowe ćwiczenia na verbs of senses
Co ciekawe ważne jest, by w naszą naukę języka angielskiego zaangażować zmysły. Dzięki temu budujemy więcej skojarzeń i łatwiej zapamiętujemy!
Dlatego na przykład na kursie języka angielskiego online Speakingo znaleźć można tyle pięknych i ciekawych zdjęć. Dzięki temu poznawane słowa i konstrukcje zapadają Ci głęboko w pamięć – chociaż wydawać by się mogło, że „tylko” rozmawiasz po angielsku.
Zresztą najlepiej zobacz, czy taka metoda nauki angielskiego online Ci odpowiada.
Wystarczą dwa kliknięcia, by móc za darmo i bez żadnych zobowiązań sprawdzić tę skuteczną i przyjemną metodę!
Zdjęcie wyróżniające na samej górze autorstwa Dainisa Graverisa
Czy sprawa zmysłowych verbs of senses jest już jasna. Czy może coś jeszcze dopowiedzieć o sense verbs? Napiszcie w komentarzach, to chętnie odpowiem!
