Zawsze gdy myślę o czasie, to okazuje się, że jestem właśnie w teraźniejszości. Przeszłość jest ulotnym wspomnieniem, przyszłość niepewną spekulacją. Oto dwa angielskie czasy teraźniejsze present simple, present continuous oraz ich porównanie.
Gramatyka angielska w tu i teraz!
Ten wpis jest raczej przekrojowy (chociaż i tak jest długi), ale jest w nim mnóstwo odesłań do innych wpisów bardziej szczegółowo poruszających poszczególne kwestie.
Dowiesz się z niego:
- Jak wygląda budowa czasu teraźniejszego present simple?
- Jak tworzymy czas teraźniejszy present continuous?
- Jakie są różnice między angielskimi czasami present simple & present continuous?
Na początek zapraszam do filmiku, w którym wszystko ogólnie wyjaśniam. Polecam włączyć napisy w prawym dolnym rogu odtwarzacza.
Następnie, gdy złapiecie ogólną ideę, będziecie mogli doczytać szczegóły w tekście poniżej.
A teraz jeszcze raz i powoli 🙂
Angielski czas teraźniejszy czyli present tense jak się go po angielsku nazwa, ma dwie podstawowe wersje:
- prostą (simple)
- i ciągłą (continuos).
Jak tworzymy zdania przy użyciu angielskich czasów teraźniejszych present simple i present continuous?
Zacznijmy od tego (tylko z nazwy) prostego czyli simple.
1. Angielski czas teraźniejszy present simple
Konstrukcji tej używamy do opisania rzeczy, które wydarzają się regularnie, np. codziennie (every day). Wówczas wiemy, że tego właśnie czasu należy użyć i regularność ta wynika z samej konstrukcji zdania.
Wtedy słowa „codziennie” (every day) w zasadzie nie trzeba nawet dodawać, no chyba, że chcemy codzienną regularność odróżnić od twice a week, (dwa razy w tygodniu) albo all the time (przez cały czas).
Podobnie działał będzie czas przeszły prosty past simple, ale nie o tym teraz mowa.
Jak tworzymy zdania twierdzące w angielskim czasie present simple?
Będzie to na przykład:
- I learn English with Speakingo every day.
( Uczę się angielskiego ze Speakingo codzienne.)
Czyli prościej się nie da: ja + uczyć się + angielski ze Speakingo + codziennie.
Tak samo będzie we wszystkich osobach (ty/my/wy etc + uczyć się + angielski) czyli:
(ja) I learn English with Speakingo.
(ty) You learn English with Speakingo.(my) We learn English with Speakingo.
(wy) You learn English with Speakingo.
(oni) They learn English with Speakingo.
Present simple -s
Tutaj jeden niuans: „tak samo we wszystkich osobach” za wyjątkiem he, she, it (trzeciej osoby liczby pojedynczej).
Tutaj po prostu do czasownika (tutaj jest to learn) dodajemy s i otrzymujemy:
(ona) She learns English with Speakingo.
(on) He learns English with Speakingo.
(ono) It learns English with Speakingo.
W tym ostatnim wypadku musiałby to być komputer chyba albo bardzo mądry pies, ale – zwłaszcza w zakochanej w zwierzakach domowych Anglii – o naszych czworonogach raczej mówimy on czy ona, a nie bezosobowe „to”.
Jest tu kilka, ale za to popularnych wyjątków:
- Jeśli słówko kończy się na o, ch, sh lub s dodajemy es: go-goes, do-does, watch-watches, wash-washes, kiss-kisses
- Tak zwane czasownik modalne np. can, may, might, must, should nie mają s w trzeciej osobie liczbie pojedynczej (I must go – He must go)
- Gdy czasownik kończy się na y, przed którym jest samogłoska, to y zamienia się na ies: I worry – she worries, I fly – He flies. Jeśli nie ma samogłoski przed y to normalnie: We play – It plays.
- Oprócz tego inaczej sprawa będzie wyglądała w przypadku mieć i być: I have → she has
I am → she is
A co ze zdaniami z do w czasie present simple?
Warto wiedzieć, że w zdaniach w czasie present simple kryje się czasownik posiłkowy do.
Na przykład:
- I learn English with Speakingo.
można dodatkowo podkreślić – nic tu samemu w sobie nie znaczącym – słówkiem do
- I do learn English with Speakingo.
Co przetłumaczylibyśmy jako „Naprawdę uczę się angielskiego”.
Owo słówko do (czasownik posiłkowy) niejako zawsze zawarte jest w każdym takim zdaniu, ale wymawiamy je na głos tylko jeśli chcemy podkreślić prawdziwość naszej wypowiedzi (emfaza).
Co ciekawe, pojawia się nam natomiast w pytaniach.
Jak tworzymy pytania w czasie present simple?
Z odsieczą przyjdzie nam właśnie wspomniane powyżej słowo do:
Do I learn English with Speakingo?
Do you learn English with Speakingo?
oraz w liczbie mnogiej:
Do we learn English with Speakingo?
Do you learn English with Speakingo?
Do they learn English with Speakingo?
Oczywiście z he, she, it znowu będzie trochę inaczej. Dla nich do przybiera formę does.
Dlatego będzie to:
Does he learn English with Speakingo?
Does she learn English with Speakingo?
Does it learn English with Speakingo?
Zwróć uwagę, że chociaż powiemy
- He learns English.
to w pytaniu tego s na końcu czasownika już nie będzie, ponieważ „przejęło je” już does:
- Does he learn English?
Inwersja w pytaniach w czasie teraźniejszym present simple
W języku angielskim nie ma takiego słowa jak „czy”. Dlatego w pytaniach w czasie teraźniejszym present simple stosujemy słynną inwersję, czyli zamieniamy miejscami dwa pierwsze słówka (a dokładniej podmiot i orzeczenie) z tym że zwykle użyć musimy tu ukryte do właśnie:
- I (do) love you. (Ja kocham Cię.)
- Do you love me. (Czy mnie kochasz?)
tak samo będzie w przypadku czasowników modalnych, na przykład can
- They can do it. (Oni mogą to zrobić?)
- Can they do it? (Czy oni mogą to zrobić?)
albo z czasownikiem posiłkowym być (am/is/are):
- You are happy. (Jesteś szczęśliwa.)
- Are you happy? (Czy jesteś szczęśliwa?)
lub z have (got)
- He has got a phone. (On ma telefon.)
- Has he got a phone? (Czy on ma telefon?)
Jak tworzymy przeczenia w czasie present simple?
Przeczenia natomiast tworzymy po prostu dodając do not przed czasownikiem (słowem opisującym co się dzieje).
I do not learn English with Speakingo.
You do not learn English with Speakingo.We do not learn English with Speakingo.
You do not learn English with Speakingo.
They do not learn English with Speakingo.
Znowu z he, she, it będzie inaczej. Dla nich jak zwkle do przybiera formę does. Stąd będzie to:
He does not learn English with Speakingo.
She does not learn English with Speakingo.
It does not learn English with Speakingo.
Podobnie jak w zdaniu twierdzącym, pełna forma będzie brzmiała dobitnie i formalnie. Dlatego zwykle do not będziemy skracać do popularnego don’t.
Oraz z innymi czasownikami posiłkowymi:
- I have got a car. → I haven’t got a car. (Mam auto. → Nie mam auta.)
- She has a lot of fans. → She hasn’t got a lot of fans. (Ona ma mnóstwo fanów. → Ona nie ma wielu fanów.)
oraz
- I’m rich. → I’m not rich. (Jestem bogaty. → Nie jestem bogaty.)
- She is beautiful. → She isn’t beautiful. (Ona jest piękna. → Ona nie jest piękna.)
- You are stupid. → You aren’t stupid. (Jesteście głupi. → Nie jesteście głupi.)
albo
- I like it. → I don’t like it. (Lubię to → Nie lubię tego.)
- She hates it. → She doesn’t hate it. (Ona tego nienawidzi. → Ona tego nie nienawidzi.)
Tak właśnie tworzymy zdania w simple present.
Jak wgląda to natomiast w kładącym nacisk na działanie w tu i teraz czasie present continuous?
2. Czas teraźniejszy ciągły present continuous
Czytasz i czytasz ten tekst ale dalej jesteś w teraźniejszości? Ciekawe prawda?
Z gramatycznej perspektywy do opisu tego, co dzieje się w tu i teraz używamy tzw. czasu teraźniejszego ciągłego, present continuous (to ten z -ing’ami).
Na początek może parę słów o tworzeniu „zingowanych” czasowników. Zwykle po prostu dopisujemy –ing na końcu i już.
- (iść) go-going
- (spać) sleep-sleeping
- (uczyć się) learn-learning
Oczywiście są jednak wyjątki:
- jeśli słówko kończy się na literkę e, to ona znika: come-coming, have-having, like-liking. Natomiast nie dzieje się tak, jeśli słówko kończy się na ee: see-seeing, agree-agreeing
- w krótkich słowach, z akcentowaną ostatnią samogłoską, podwajamy ją, np. run-running, sit-sitting
- jeśli czasownik kończy się na ie te ostatnie dwie litery zamieniają się w y: lie-lying, die-dying
Oprócz tego są słówka, które w ogóle nie lubią continuousa i zasadniczo występują tylko w present simple, na przykład:
- be (być),
- have (mieć),
- hear (słyszeć),
- know (wiedzieć),
- like (lubić),
- love (kochać),
- see (widzieć),
- smell (pachnieć),
- want (chcieć).
Więcej na ten temat w części o różnicach między present simple & present continuous.
Jak tworzymy zdania przy użyciu angielskiego czasu teraźniejszego ciągłego present continuous?
Konstrukcji tej używamy do opisania rzeczy, które dzieją się w tej chwili, teraz (now). Informacja, że coś dzieje się właśnie teraz wynika z samej konstrukcji zdania. Wtedy słowa „now” nie trzeba nawet dodawać. Ważne jest tu, że nacisk kładziemy na samą aktywność, a niekoniecznie jej skutek.
Użyjemy tego czasu na przykład w takim zdaniu twierdzącym:
- I’m learning English now.
(Uczę się angielskiego w tej chwili.)
Czyli: ja + być + robiący coś + reszta zdania
(w tym przypadku: I + am + learning + English now.)
Aby poprawnie powiedzieć coś w tym czasie musimy więc wiedzieć jak odmienia się słówko być (to be) we wszystkich osobach oraz dodać końcówkę –ing do czasownika (słowa opisującego działanie). Czyli oficjalnie będzie to wyglądało tak:
(ja) I am learning English.
(ty) You are learning English.
(ona) She is learning English.
(on) He is learning English.
(ono) It is learning English.(my) We are learning English.
(wy) You are learning English.
(oni) They are learning English.
W praktyce natomiast dla wygody zwykle użyjemy skrótów:
(ja) I’m learning English.
(ty) You’re learning English.
(ona) She’s learning English.
(on) He’s learning English.
(ono) It’s learning English.(my) We’re learning English.
(wy) You’re learning English.
(oni) They’re learning English.
Czyli generalnie dużo prościej niż w przypadku nie-tak-wcale-prostego czasu prostego present simple!
Tu również użycie pełnej formy (I am learning) pozwala nam dodatkowo podkreślić (jeden z rodzajów emfazy w języku angielskim), że mówimy prawdę – jakby ktoś powątpiewał.
Jak tworzymy pytania w czasie present continuous?
Znowu zastosujemy tu inwersję, czyli zamienimy miejscami dwa pierwsze słówka:
(ja) Am I learning English?
(ty) Are you learning English?
(ona) Is she learning English?
(on) Is he learning English?
(ono) Is it learning English?(my) Are we learning English?
(wy) Are you learning English?
(oni) Are they learning English?
Jak tworzymy przeczenia w czasie present continuous?
Przeczenia znowu tworzymy po prostu dodając not przed czasownikiem (słowem opisującym co się dzieje).
I am not learning English.
You are not learning English.
He is not learning English.
She is not learning English.
It is not learning English.We are not learning English.
You are not learning English.
They are not learning English.
Czyli w praktyce, w skróconej wersji będzie to:
I’m not learning English.
You’re not learning English.
He’s not learning English.
She’s not learning English.
It’s not learning English.We’re not learning English.
You’re not learning English.
They’re not learning English.
Szeroko pojęte teraz czasu present continuous
Warto tu nadmienić, że podobnie jak w języku polskim pojęcie teraz (now) jest bardzo umowne.
Dlatego możemy użyć czasu present continuous do czynności, które robimy „w szeroko pojętym teraz”, na przykład w tym miesiącu:
- I’m taking driving lessons. (Biorę lekcje nauki jazdy autem.)
Chociaż konstrukcja sugerowałaby, że w tej chwili siedzę za kółkiem auta, z kontekstu może okazać się, że nasz rozmówca może mieć na myśli “ogólne teraz” – w przypadku szczególnych talentów mogą to być nawet lata. To bez znaczenia, ważne jest, że uczy się jeździć!
Zwykle jednak jest to raczej krótkotrwała, tymczasowa aktywność, ponieważ do regularnych czynności użyjemy już present simple. Oczywiście granica jest tu płynna.
Użycie present contiuous do opisania przyszłości
Tak samo jak w języku polskim, również jeśli zaplanowaliśmy coś na przyszłość, możemy powiedzieć to w czasie teraźniejszym a nie przyszłym, na przykład:
„Jutro idę do kina” możemy powiedzieć w present continuous:
- I’m going to a cinema tomorrow.
W języku angielskim present continuous używamy do planów na przyszłość, które są niemalże pewne.
Dla spontanicznych decyzji, „wróżenia z fusów” o przyszłości użyjemy po prostu czasu przyszłego future simple:
- Maybe I will go to the cinema tomorrow?
(A może jutro pójdę do kina?)
3. Porównanie czasów present simple i present continous
Skoro znamy już dwa angielskie czasy teraźniejsze, warto powiedzieć sobie jak mają się one do siebie.
Podstawowe pytanie brzmi: regularnie (present simple) czy teraz w tej chwili (present continuous).
Simple Present czyli regularnie
Wszystko co robisz nawykowo, ogólnie, często lub nigdy:
- Tom cleans the kitchen every Tuesday.
(Tom co wtorek sprząta kuchnię.)
Nasza “codzienność”:
- Sonia works in a restaurant.
(Sonia pracuje w restauracji.)
Często opisuje nam naszą rutynę dnia, aktywność po aktywności:
- First she wakes up, then she brushes her teeth.
(Ona najpierw się budzi, potem myje zęby.)
Zaplanowane działania według harmonogramu:
- The train leaves at 9 o’clock.
(Pociąg odjeżdża o godzinie 9.)
Słówka które zwykle sygnalizują present simple:
- always (zawsze)
- every… (każdego…)
- often (często)
- normally (normalnie)
- usually (zwykle)
- sometimes (czasami)
- never (nigdy)
Present Continuous – Tu i teraz!
Tu i teraz!
- Look! Tom is cleaning the kitchen!
(Patrz! Tomek sprząta w kuchni!)
Wyjątkowe, tymczasowe sytuacje (nawet jeśli nie akurat w chwili mówienia):
- Tom is taking extra driving lessons this week.
(Tomek bierze dodatkowe lekcje jazdy w tym tygodniu.)
Kilka rzeczy może dziać się w tym samym czasie:
- Kate is doing yoga, but Tom is still sleeping.
(Kasia robi jogę, ale Tomek śpi.)
Pewny plan na przyszłość.
- I’m visiting my parents this weekend.
(W ten weekend odwiedzam rodziców.)
Słówka które zwykle sygnalizują present continuous:
- now (teraz)
- at the moment (w tym momencie)
- today (dziś)
- currently (obecnie)
- right now (w tej chwili)
- Look! (Patrz!)
Present continuous for annoying actions
Jeśli chodzi o always czy constantly, to można używać ich też w present continuous, ale wtedy nabierają innego znaczenia: pokazują, że nas coś wkurza. Na przykład:
- She’s always talking. (On zawsze gada.)
- He’s constantly complaining. (On ciągle narzeka.)
W zdaniach kursu języka angielskiego Speakingo znajdziesz wiele przykładów użycia tych czasów i słów w odpowiednim kontekście, gdzie rozmawiając z komputerem jak dziecko nie myśląc o gramatyce uczysz się poprawnie ich używać we właściwym kontekście.
Jakie czasowniki nie występują w formie ciągłej?
Otóż są słówka, które nie lubią continuousa i zasadniczo występują tylko w (present) simple. Opisują one:
Stan:
- be (być),
- cost (kosztować w sensie pieniężnym),
- mean (znaczyć)
Na przykład:
- We are happy.
(Jesteśmy szczęśliwi.)
To co posiadamy:
- belong (należeć),
- have (mieć)
Na przykład:
- Mia has a cat.
(Mia ma kota.)
Wrażenia zmysłowe:
- feel (czuć),
- hear (słyszeć),
- see (widzieć),
- smell (czuć nosem),
- taste (smakować),
- touch (dotykać)
Na przykład:
- Do polar bears also feel cold?
(Czy niedźwiedziom polarnym też jest zimno?)
Czynności umysłowe:
- know (wiedzieć),
- think (myśleć),
- understand (rozumieć),
- believe (wierzyć)
Na przykład:
- I know you are right.
(Wiem, że masz rację.)
Gdy kogoś cytujemy:
- answer (odpowiadać),
- ask (pytać),
- say (mówić)
Na przykład:
- “What a wonderful world!“ he says.
(„Cóż za piękny świat” on mawia.)
Uczucia (paradoksalnie) w angielskiej gramatyce też są stałe:
- hate (nie znosić),
- love (uwielbiać),
- like (lubić),
- prefer (woleć),
- regret (żałować),
- want (chcieć),
- wish (życzyć sobie)
Na przykład:
- I like you.
(Lubię Cię.)
Tak przy okazji: Reklama Maca I’m lovin’ it opiera się na niegramatycznym zastosowania słówka love, co przykuwa uwagę anglojęzycznych konsumentów hamburgerów, a wprowadza pomieszanie dopiero uczących się tego języka…
Ćwiczenia na angielskie czasy teraźniejsze present simple & present continuous
Najważniejsza jest jednak nie sucha teoria ale praktyka!
Co z tego, że wiemy na papierze jak poprawnie odmieniać czasowniki w odpowiednich czasach, jeśli w praktyce nie jesteśmy w stanie odezwać się podczas rozmowy?
Co więcej tylko ćwiczenia pozwolą opaść naszemu zrozumieniu struktur gramatycznych czasów present simple, present continuous (jak i wszystkich 12 angielskich czasów gramatycznych) „opaść z mózgu do gardła”, to znaczy stać się dla nas czymś co naturalnie używamy w rozmowach.
Dlatego polecam kurs języka angielskiego online Speakingo, który polega na rozmowie właśnie!
A rozmawiasz na nim z… komputerem lub telefonem, który rozumie Cię, chwali lub poprawia, i nigdy nie traci cierpliwości!
A Ty tylko oglądasz piękne zdjęcia, słuchasz nagrań native speakera, rozluźniasz się i odpowiadasz na ciekawe pytania.
Taka nauka jest nie tylko skuteczna, ale również przyjemna!
Zresztą najlepiej zarejestruj się dwoma kliknięciami poniżej i wypróbuj tę metodę nauki angielskiego online przez tydzień bez żadnych zobowiązań!
Angielski nie nauczy się sam!
Zapisz się na kurs języka online Speakingo!
Nie taki diabeł straszny, prawda?
Jeśli macie jakieś pytania do czasów teraźniejszych present simple i present continuous, nie bójcie się zadać ich w komentarzach!
A jeśli tekst rozjaśnił Ci trochę w głowie, podziel się nim z przyjaciółmi!
