W tym wpisie poznasz najpierw kilkanaście podstawowych określeń czasu dla początkujących, oraz wiele innych określników czasu poszczególnych czasów gramatycznych już dla uczniów bardziej zaawansowanych.
Na początek warto przypomnieć sobie – lub poznać – podstawowe zwroty określające czas – porę dnia, dzień tygodnia i tak dalej. Nazywam je „określeniami czasu”, żeby odróżnić je od „określników czasu” związanych z poszczególnymi czasami gramatycznymi, o których poniżej.
Skoro chcemy określić w jakim czasie coś miało miejsce, użyjemy takich popularnych słów z poziomu podstawowego jak:
Patrz również: Dlaczego według Szekspira nauka języka angielskiego dla początkujących powinna być prosta i przyjemna [czyli nie bądź Januszem!]
Na początek wiadomość zła: poniższa lista określników jest jedynie orientacyjna. Nie można powiedzieć, że dany określnik czasu występuje tylko i wyłącznie w tym czy w tym czasie gramatycznym. Poniższa lista opisuje jedynie… zwiększone prawdopodobieństwo, że akurat w tym czasie dane słowo – tak zwany określnik czasu – wystąpi.
Ale powtórka z czasów na pewno zawsze się każdemu przyda!
Czas present simple używamy do czynności regularnych, nawykowych. Nie dziwi więc, że w tym czasie często wystąpią nam takie określniki czasu jak:
Na przykład:
Codziennie uczę się angielskiego.
On jest zawsze spóźniony.
Ona często odwiedza Zjednoczone Królestwo.
Patrz również: Nieprosty czas teraźniejszy prosty present simple.
Czasu teraźniejszego ciągłego present continuous używamy do opisania rzeczy, które wydarzają się w tym właśnie momencie. Dlatego popularnymi określnikami czasu będą tutaj:
Na przykład w takich zdaniach jak:
A teraz on tańczy na stole…
Ona rozmawia przez telefon w tym momencie.
Patrz również: Ulotna teraźniejszość czasu present continuous.
„Przeszło-teraźniejszy” czas present perfect opisuje sytuacje, które zaczęły się w nieokreślonej przeszłości i mają ewidentny wpływ na teraźniejszość. Często użyjemy wtedy takich określników czasu jak:
Na przykład:
Uczę się języka angielskiego od 2011 roku.
Jeszcze wiele się nie nauczyłem.
Ale jak do tej pory to (nauka) mi się podoba.
Patrz również: Doskonała teraźniejszość czasu present perfect simple.
Czas present perfect continuous podobnie jak present perfect łączy przeszłość z teraźniejszością, z tą różnicą że jak każdy czas ciągły (continuous/progressive) kładzie nacisk na samą aktywność a nie jej efekt. Określniki czasu będą więc z grubsza te same jak w poprzednim punkcie.
Czekam od dwóch godzin.
Ostatnio zaczęłam się wahać. (dosłownie mieć drugie myśli)
Patrz również: Czekając na czas present perfect continuous.
Czas przeszły past simple mówi nam o zamkniętych sytuacjach z określonego momentu w przeszłości. Użyjemy tu często takich określników czasu jak:
Na przykład:
Złamałem nogę wczoraj.
W 2011 roku ona pojechała do Nepalu.
Rzekomo popełnia błąd gramatyczny w memie. Okazuje się, że to język angielski był przez cały czas w błędzie. Patrz również: Dlaczego nawigacja GPS mówi do Chucka Norrisa w czasie past simple?
Z kolei czas przeszły ciągły past continuous mówi nam o naszej aktywności w przeszłości. Zwykle łącząc w jednym zdaniu czasy past simple i past continuous użyjemy wtedy takich określników jak:
W takich zdaniach jak na przykład:
Byłem pijący mój rum, gdy usłyszałem hałas.
Jadłem kolację gdy ona spała.
Patrz również: Czas past continuous i morskie opowieści pirata bez oka.
Past perfect to czas „zaprzeszły”, to znaczy mówi nam o sytuacjach które wydarzyły się wcześniej niż pozostała, główna część historii w zwykłym czasie past simple. Dlatego przydadzą się nam tu dla chronologicznej przejrzystości (chociaż wynika ona z samej konstrukcji gramatycznej zdania) takie określniki czasu jak:
Na przykład:
Byłem nie miałem żadnych pieniędzy zanim nie zostałem milionerem.
On poszedł na dietę po tym jak był-się-rozwiódł.
Patrz również: Zaprzeszły czas past perfect simple.
W czasie past perfect continuous również mówimy o zaprzeszłości, w kontekście historii w „zwykłych” czasach przeszłych, ale jak to w continuousach kładziemy nacisk na „dzianie się”. Użyjemy znanych nam już określników czasu takich jak:
Na przykład w zdaniach:
Ona była-była tańcząca całą noc zanim poszła do pracy.
On był-był mieszkający w tamtym domu przez 30 lat ale potem przeprowadził się do miasta.
Patrz również: Progresywna zaprzeszłość czasu past perfect continuous.
Czas przyszły future simple używamy do opowiadania o naszych spontanicznych decyzjach i planach na przyszłość. Mamy tu do wyboru wiele określników czasu takich jak na przykład:
Na przykład:
Jutro to zrobię!
Ona przyjedzie w następnym miesiącu.
Przy użyciu czasu future continuous będziemy mówić o tym, co będziemy akurat robić w danym momencie przyszłości.
Na przykład:
O tej porze jutro będę leżał na plaży i narzekał jak Anglik na wakacjach.
W piątek ona będzie rozmawiała z Johnem.
Czy uświadomiłeś sobie kiedyś (to zdanie jest w czasie present perfect, a następne dwa w future simple) że kobiece ‘Za 5 minut będę gotowa’ i męskie ‘Będę za 5 minut w domu’ znaczą dokładnie to samo?
Czas future perfect natomiast mówi nam co w określonym momencie przyszłości będziemy mieli już zrobione, osiągnięte, odfajkowane. Dlatego przydadzą się nam takie określniki czasu jak:
W takich zdaniach jak na przykład:
Do piątku będę miał skończone moje zadanie.
Ona zdąży już kogoś do tej pory poznać!
Patrz również: Czas present perfect, present perfect continuous, past perfect, future perfect… i inne perfekcje.
To jest najmniej używany, niemalże teoretyczny czas. Opisujemy nim co będziemy robić w do określonego momentu przyszłości. Określniki czasu będą dokładnie te same co w przypadku prostego future perfect:
Do północy będzie miała przetańczone 12 godzin.
Specyfiką mowy zależnej (reported speech) jest to, że zmieniają nam się tam nie tylko czasy (tak zwane następstwo czasów) ale również określniki czasu.
Jak najbardziej ma to sens.
Jeśli w poniedziałek mówię, że zrobię to jutro, to mam na myśli wtorek. Ale przecież ktoś może mówić we wtorek, że ja to powiedziałem, a jutrem dla wtorku jest już środa!
Dlatego warto pamiętać o tym przy tworzeniu zdań w mowie zależnej:
i tak dalej.
Jak będzie to wyglądało w zdaniach?
Zrobię to dziś. → Ona powiedziała, że zrobi to tamtego dnia. (Nie „dziś” bo tamten „dziś” już przeminął z wiatrem!)
Poznali się trzy lata temu. → Ona przyznała, że poznali się trzy lata wcześniej. (To zdanie mogło paść na przykład na procesie sądowym w kilka lat po tym, jak to zdanie rzeczywiście zostało wypowiedziane.)
Patrz również: 5 rodzajów mowy zależnej – przydatnej w plotkowaniu!
Niestety nie ma drogi na skróty do języka angielskiego. Nie są nią „określniki czasu”. Nie da się nauczyć języka angielskiego przez sen ani jakąś cudowną metodą w tydzień. Natomiast można go mniej lub bardziej przyjemnie i skutecznie, regularnie się uczyć.
Osobiście polecam oczywiście mój kurs języka angielskiego online Speakingo.
Jego wyjątkową cechą jest to, że od samego początku do końca (od zera do bohatera!) uczy poprzez rozmowę, a nie marnuje czasu na suchą – i nie oszukujmy się, w dużej mierze bezużyteczną teorię gramatyki.
Na kursie Speakingo jak dziecko słuchasz i rozmawiasz, a cała potrzebna gramatyka i słownictwo „same” wchodzą Ci do głowy. Nauka całych fraz i zdań to sprawdzona naukowo metoda nauki języka angielskiego, o której nikt nie mówi!
Ale najlepiej wypróbuj to sama czy sam! Zarejestruj się, wypróbuj za darmo i zobaczysz czy taka metoda nauki języka angielskiego Ci pasuje czy nie.
Tylko pamiętaj – angielski nie nauczy się sam!
Czy wszystko jest jasne z tymi określnikami? Może o którymś zapomniałem? Napiszcie w komentarzach!