Dowiedz się co to są wh-questions (pytania szczegółowe). Zobacz jak poprawnie używać wh-words w czasie present simple, past simple i w innych angielskich czasach.
Co to są wh- questions (pytania szczegółowe)?
Wh- questions to tak zwane pytania szczegółowe, ponieważ nie da się na nie odpowiedzieć po prostu „tak” lub „nie”.
Musimy podać jakieś szczegóły właśnie.
Wh- questions (pytania szczegółowe) zaczynające się od jednego z zaimków pytających (interrogative pronouns), czyli któregoś z wh-words.
Jakie są wh- words?
W języku angielskim, zupełnie jak w polskim, do zadawania pytań szczegółowych potrzebujemy zaimków pytających (interrogative pronouns). To te właśnie mieszające się nam na początku słówka zaczynające się na literki wh. Stąd po angielsku nazywamy je wh- words (słowami na wh-) lub question words (słowami do zadawania pytań).
Są to:
- what (co?)
- when (kiedy?)
- where (gdzie?)
- who (kto?)
- why (dlaczego?)
- whom (komu?)
I odrobinę bardziej problematyczne:
- which (który?)
- whose (czyj?)
Co ciekawe słów wh-words używamy również do tworzenia „zdań w zdaniu”, tak zwanych relative clauses, które nie muszą wcale być pytaniami (o czym więcej poniżej). Dlatego te same „wh-wordsy” nazywają się wówczas zaimkami względnymi (relative pronouns).
„Wh- word” bez liter wh?
Dodatkowo, chociaż to słowo nie zaczyna się na literki wh-, do zadawania „wh-questions” używamy też zaimka pytającego:
- how (jak?)
Szczególnie dlatego, że tworzy słynne:
- how many (ile? – dla rzeczowników policzalnych)
- how much (ile? – dla rzeczowników niepoliczalnych)
Zobaczmy teraz jak wyglądają nasze wh- questions w praktyce!
Przykłady wh- questions w czasie present simple
Czas present simple mówi nam o czynnościach, które wykonujemy regularnie. Jeśli zapragniemy więc zapytać o coś, co nasz rozmówca robi na co dzień, wypadałoby zadać wh- question w czasie present simple właśnie!
Jak tworzymy pytania wh- questions w czasie present simple?
Generalnie nasze wh-word wskakuje nam na początek utworzonego już pytania.
A jak pamiętamy z wpisu o nieprostym czasie prostym teraźniejszym present simple, użyć do tego możemy trzech czasowników posiłkowych (to be, to have, to do). Poneważ w języku angielskim nie ma takiego słowa jak „czy” do zadawania pytań, stosujemy inwersję, czyli zamieniamy miejscami pierwsze słowa.
Na przykład:
- This is a subway. (To jest przejście podziemne.)
- Is this a subway? (Czy to jest korytarz podziemny?)
- Where is this subway? (Gdzie jest to przejście podziemne?)
- Whose is this subway? (Czyje to jest przejście podziemne?)
- I like you. (Lubię Cię.)
- Do you like me? (Czy Ty mnie lubisz?)
- Why do you like me? (Dlaczego mnie lubisz?)
- How much do you like me? (Jak bardzo mnie lubisz?)
I pamiętać musimy, że dla trzeciej osoby liczby pojedynczej w czasie present simple zamiast do używamy does.
- Where does she live?
- Where does he go for his holiday?
- When does it start?
Trzecią opcją jest natomiast czasownik posiłkowy have (has dla he, she, it)
- You have (got) an elephant. (Masz słonia.)
- Have you got an elephant? (Czy masz słonia?)
- Where have you got an elephant? (Gdzie masz słonia?)
- Why have you got an elephant? (Dlaczego masz słonia?)
[W twierdzeniach nic nie znaczące got spokojnie możemy pominąć, ale pytania i przeczenia z got brzmią lepiej.]
what’s, where’s, who’s
Oczywiście Anglicy gdy tylko będą mogli, to będą skracać. Dlatego what is = what’s, where is = where’s, who is = who’s.
Przykłady wh- questions w czasie past simple
Bardzo podobnie wyglądać będą nasze wh- questions w past simple. Sprawa jest o tyle prostsza, że nie musimy przejmować się zmienianiem niczego w trzeciej osobie liczby pojedynczej (ona, on, to).
Używając dokładnie tych samych przykładów co powyżej, będzie to:
- Where was this house? (Gdzie był ten dom?)
- Whose was this house? (Czyj był ten dom?)
Czyli zmieniamy tylko czas, w którym jest czasownik posiłkowy (is→ was; do→did):
- Why did you like me? (Dlaczego mnie lubiłaś?)
- How much did you like me? (Jak bardzo mnie lubiłaś?)
Chociaż forma „Had you an elephant?” jest niby poprawna, to jest jednak dosyć staromodna. Dlatego powiemy raczej „did have”:
- Where did you have an elephant? (Gdzie miałaś tego słonia?)
- Why did you have an elephant? (Po co był Ci ten słoń?)
Problematyczne wh-questions
Szczególnie who (kto?), which one (który?) i what (co?) lubią występować nie tylko w roli dopełnienia (object), ale również podmiotu (subject) zdania. Zasadniczo zmienia nam to jego sens.
Porównaj.
- Who did Amelia call? (Do kogo zadzwoniła Amelia? – who jest tu dopełnieniem)
- Who called Amelia? (Kto zadzwonił do Amelii? – who jest tu podmiotem)
Zasadniczo zmienia to nam sens zdania!
Zwróć uwagę, że w drugim przypadku nie ma już did.
Podobnie będzie w zdaniach:
- Who wants to have some fun? (Nie: Who
doeswant to have some fun. Kto chce się zabawić? No chyba że dla emfazy.) - What happened to you? (Nie: What
didhappened to you. Co Ci się stało?)
Zwróć też uwagę, że po which & whose zwykle idzie rzeczownik:
- Whose car is it? (Czyj to samochód? Nie:
Whose Is it a car?) - Whose idea inspired you the most? (Czyj pomysł zainspirował Cię najbardziej?)
- Which one of you is John? (Który z was to John?)
- Which countries have you visited? (Jakie kraje odwiedziłeś?)
Zwróć uwagę, że po whose & which nie dajemy wtedy przedimków (a, an, the)
- Whose chessboard is it? (Czyja to szachownica?)
Przed rzeczownikiem chessboard nie ma przedimka, ponieważ whose funkcjonuje tu jako przymiotnik dzierżawczy¹: nie powiedzielibyśmy przecież my a car.
Porównaj:
- Whose is the chessboard? (Czyjaż to szachownica?)
Ta druga opcja brzmi jednak dosyć staromodnie.
Przykłady wh- questions w innych czasach
Pytania wh- questions można zadawać we wszystkich 12 angielskich czasach.
Na przykład:
Wh- question w czasie present continuous:
- Who are you talking to? (Z kim rozmawiasz?)
Wh- question w czasie past continuous:
- What were you thinking?! (Coś Ty sobie myślał?!)
Wh- question w czasie present perfect:
- Who has eaten my cake? (Kto zjadł moje ciastko?)
Wh- question w czasie present perfect continuous:
- How long have you been waiting? (Jak długo czekasz?)
Wh- question w czasie past perfect:
- When had it begun? (Kiedy to było-się-zaczęło?)
Wh- question w czasie past perfect continuous:
- What had he been doing for so long? (Co on był porabiał tak długo?)
I oprócz tego:
Wh- questions występować mogą również w stronie biernej:
- Where were you born? (Gdzie się urodziłaś?)
Wh- questions występować mogą również w trybach warunkowych:
- What if I told you, wh- questions can be found also in conditional sentences? (A co jeśli bym Ci powiedział, że pytania zaczynające się od słów na wh- można znaleźć również w zdaniach w okresach warunkowych?)
Wh- questions występować mogą również w mowie zależnej:
- What she meant was that she loved you. (To co ona miała na myśli to to, że ona Cię kocha.)
Wh-words w środku zdania: relative clauses
Gdy zapragniemy zacząć mówić bardziej złożonymi zdaniami, jedną z ładnych angielskich konstrukcji są relative clauses. Polega to na tym, że w środek zdania wkładamy dodatkowe zdanie – jakby w nawiasie tylko bez nawiasu.
Na przykład:
- John, who is very handsome, is a student. (John, który jest bardzo przystojny jest studentem.)
- Anna, whose grades are fantastic, is very intelligent. (Anna, której oceny są świetne jest bardzo inteligentna.)
- The noise, which was so annoying, finally stopped. (Hałas, który był tak denerwujący w końcu ucichł.)
Ale na ten temat więcej w osobnym wpisie:
Wh-words w środku zdania: indirect questions
Jeśli chcemy być uprzejmi, nie musimy walić z grubej rury naszym wh- question. Możemy poprzedzić je subtelnym wprowadzeniem.
- I would like to know who ate my cake? (Chciałbym dowiedzieć się kto zjadł moje ciastko?)
- Have you got any idea what time this shop opens? (Czy masz pojęcie o której otwiera „się” ten sklep?)
- Can you tell me where it is? (Czy mógłbyś mi powiedzieć gdzie to jest?)
Zwróć uwagę, że w pytaniach pośrednich odwracamy inwersję z powrotem do szyku zdania twierdzącego. Ale o tym również więcej w osobnym wpisie:
Jak najlepiej nauczyć się języka angielskiego?
Najważniejsze w nauce języka angielskiego jest jednak regularne i praktyczne ćwiczenie i powtarzanie poznanego materiału. Co z tego, że teoria i angielska gramatyka nie są wcale trudne do zrozumienia, jeśli w rzeczywistej sytuacji słowa nie chcą przejść nam przez gardło?
Dlatego polecam kurs języka angielskiego online Speakingo, na którym uczysz się poprzez rozmowę właśnie. Budujesz nawyk mówienia – bez zbędnego zastanawiania się nad regułkami gramatycznymi, po prostu rozmawiasz poprawnymi słowami i wchodzą Ci one do głowy jak dziecku uczącemu się mówić!
Taka nauka jest nie tylko skuteczna, ale również przyjemna!
Zresztą najlepiej zarejestruj się dwoma kliknięciami poniżej by za darmo zobaczyć czy taki sposób nauki angielskiego Ci odpowiada!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!
Czy wiesz już jak zadawać wh-questions używając poprawnie wszystkich wh-words? Jeśli coś nie jest jasne, zadaj śmiało pytanie w komentarzu – z przyjemnością odpowiem!
