Jeśli lubisz wysługiwać się innymi, musisz koniecznie poznać angielską konstrukcję to have something done. Poznaj przykłady i ćwiczenia, które pozwalają nam wyręczać się innymi!
Na obrazku: „Lepiej mieć biały pas w zrobieniu czegoś, niż czarny pas w narzekaniu. Zrób tak, żeby to zadziałało!”
Kiedy używamy have something done?
„Have something done” znaczy „mieć coś zrobionym.
Używamy tej konstrukcji wtedy, gdy nie robimy czegoś osobiście, lecz ktoś coś dla nas (zwykle na nasze polecenie czy prośbę) robi.
Uciekamy się do konstrukcji to have something done oczywiście nie tylko wtedy, gdy chcemy się kimś wysłużyć, lecz również gdy czegoś nie potrafimy sami zrobić lub zlecamy coś specjaliście za pieniądze.
Jest to o tyle podchwytliwe, że w języku polskim nie zwracamy większej uwagi na takie rozróżnienie.
Na przykład jeśli zauważę, że długość mojej grzywki skutecznie przesłania mi wizję i nadziewam się na okoliczne słupy (bo przecież nie przez to, że gapię się w telefon!), to powiem:
- Idę do fryzjera obciąć sobie włosy.
Jeśli dokładnie przeanalizujemy gramatykę tego zdania to wynika z niego, że zajdziemy do fryzjera, rozsiądziemy się wygodnie w fotelu, po czym samodzielnie złapiemy za nożyce i sami rozprawimy się z własną grzywą.
Tak Anglik nas zrozumie, jeśli powiemy mu:
- I’m going to a hairdresser to cut my hair.
To ładne i poprawne zdanie bezokolicznikowe celu, nie wyraża jednak tego, co chcieliśmy powiedzieć, prawda?
Mamy na myśli przecież, że to pani fryzjerka uczyni nam te honory!
Dlatego – szczególnie po angielsku – musimy powiedzieć tak:
- I’m going to a hairdresser to have my hair cut. (Idę do fryzjerki, żeby mieć swoje włosy obciętymi.)
Past participle w konstrukcji have something done
Zapytać teraz możesz: Gdzie podziało się tytułowe „done” w powyższym zdaniu. Jest tam tylko słowo „cut”?
Have something done jest po prostu nazwą konstrukcji, w której coś dla nas zostaje zrobione, albo dokładniej „my mamy coś zrobionym” czyli „done”. Mamy włosy obciętymi (cut), mam auto umytym (washed) itd.
Jednym słowem w miejsce done wstawiać możemy dowolny czasownik w trzeciej formie past participle – tej którą pamiętasz z tworzenia zdań w czasie present perfect. Tutaj jednak past paticiple występuje „zamiast przymiotnika” (jako imiesłów przymiotnikowy o czym więcej w pkt. 3 tekstu o past participle).
Zwróć jednak uwagę, że cały czas mówimy tu jeszcze o czasie teraźniejszym.
Znowu te czasowniki nieregularne
W konstrukcji have something done w formie past participle (III forma) występować mogą zarówno czasowniki regularne jak i nieregularne.
Regularne to te, dla których druga i trzecia forma są takie same i kończą się na -ed, na przykład: repair-repaired-repaired (naprawiać).
A czasowniki nieregularne to te, które rządzą się własnymi prawami, na przykład wspomniany: cut-cut-cut (ciąć),
który z sobie znanych powodów we wszystkich czasach wygląda tak samo.
Dlatego powiemy (czasownik nieregularny):
- I cut my hair every three weeks. (Obcinam sobie sam włosy co trzy tygodnie.)
- I have my hair cut every three weeks. (Zlecam obcięcie mi włosów co trzy tygodnie.)
Oraz z czasownikiem regularnym:
- Willie repairs his laptops. (Willie sam sobie naprawia swoje laptopy.)
- Willie has his laptops repaired. (Willie zleca naprawę swoich laptopów.)
HAD something done
Powyższe zdania dotyczyły regularnych czynności, jakie wyrażamy w czasie present simple.
Konstrukcja have something done występuje jednak w wielu innych angielskich czasach.
Na przykład w past simple wystarczy zamienić have something done na had something done.
Będzie to wówczas wyglądało następująco:
- She painted her nails. (Ona pomalowała sobie paznokcie.)
- She had her nails painted. (Ona zleciła komuś pomalowanie swoich paznokci.)
[Jeśli byłaby to regularna czynność powiedzielibyśmy: Every Friday, she has her nails painted. – Ona co piątek zleca komuś malowanie swoich paznokci.]
Zwróć uwagę, jak wyglądać to będzie w pytaniach:
- Where did you have your hair cut? („Gdzie byłaś u fryzjera?”)
- When did you have your laptop repaired? (Kiedy naprawiono Twój laptop?)
Czyli tak jak zwykle w past simple, gdy w czasie przeszłym jest już did, nie dajemy had tylko have.
Różnica między have done & have something done
Konstrukcja have something done może występować również w czasie present perfect.
Na przykład:
- Ann has the program installed on her computer. (Ann ma ten program zainstalowany na swoim komputerze.
[Czyli have something done w czasie teraźniejszym present simple]
- Ann has just installed the program on her computer. (Ann właśnie zainstalowała program na swoim komputerze.)
[Has done / have done, czyli zwykłe zdanie w czasie present perfect]
- Ann has just had the program installed on her computer. (Ktoś właśnie zainstalował Ann program na jej komputerze.)
[Czyli have something done w czasie present perfect]
Albo
- I’m having my bike fixed. (Mój motocykl jest aktualnie w naprawie.)
- I’ve just fixed my bike. (Właśnie naprawiłem swój motor.)
- I’ve just had my bike fixed. („Właśnie wracam od mechanika z naprawionym motorem”.)
HAVING something done
Jak widać z powyższego przykładu, nic nie stoi również na przeszkodzie, by konstrukcję to have something done użyć w formie ciągłej czasownika have, czyli tej z końcówką -ing (having). Jedyne co się zmieni, to po prostu – jak to zwykle bywa w czasach typu continuous – bardziej podkreślimy samą aktywność niż jej skutek.
Na przykład w czasie present continuous:
- I’m painting my room. (Maluję – w tej chwili – w swój pokój.)
- I’m having my room painted. (Zleciłem pomalowanie mojego pokoju i w tej chwili ktoś go maluje.)
Albo w past continuous:
- Sam was taking a photograph. (Sam robił zdjęcie.)
[Przy okazji zwróć uwagę, że po angielsku nie „produkujemy” zdjęcia make photograph, tylko je „bierzemy”.]
- Sam was having his photograph taken. (Ktoś robił zdjęcie samowi.)
Na upartego da się też stworzyć zdanie z tą konstrukcją w czasie present perfect continuous:
- I have been delivering food all day. (Cały dzień dowożę jedzenie.)
- I have been having my food delivered all day. (Cały dzień dowożą mi jedzenie.)
GET something done
W nieformalnych wypowiedziach zamiast have something done możemy powiedzieć get something done. Sens pozostaje ten sam. Być może get odrobinę bardziej wskazuje na to, że jest się zaradnym człowiekiem, który sprawia, że sprawy się udają i wychodzą.
- When are you going to get your car repaired? (Kiedy zamierzasz „pójść do mechanika”?)
- I think you should get your hair cut. (Myślę, że powinieneś „pójść do fryzjera”.)
- I’ve just got my washing machine serviced. (Właśnie – prawdopodobnie na moje żądanie – serwisowali mi pralkę.)
Have something done wbrew swojej woli
Nie zawsze jednak jest tak, że „mamy coś zrobione” w wyniku naszej decyzji czy zlecenia.
Na przykład:
- They had all their money stolen. (Skradziono im wszystkie ich pieniądze.)
Nie znaczy to wcale, że sami zaprosili rabusiów by uwolnili ich od brzemienia dóbr materialnych. Stało się to wbrew ich woli!
W tym wypadku opisywane wydarzenia nie należą zwykle do najprzyjemniejszych:
- Jim broke a nose in a fight. (Jim złamał komuś nos w bójce.)
- Jim had a nose broken in a fight. (Ktoś złamał nos Jimowi w bijatyce.)
Ćwiczenia z konstrukcją have something done
Pytanie brzmi teraz: Jak szybko i przyjemnie nauczyć się języka angielskiego?
Cóż, nie da się zlecić komuś nauczenia się języka angielskiego za nas, nie da się have English learnt for you.
Jak mówiłem w wywiadzie dla The Times Polska: Angielski nie nauczy się sam!
Ale można nauczyć się go szybko i przyjemnie na kursie języka angielskiego online Speakingo!
Znajdziesz tam wiele ćwiczeń nie tylko na konstrukcję have something done, ale całą potrzebną Ci gramatykę, jak i 2000 najpopularniejszych angielskich słów, których znajomość pozwala rozumieć 90% konwersacji!
A uczysz się tego wszystkiego w bardzo skuteczny i przyjemny sposób – poprzez rozmowę pełnymi, poprawnymi zdaniami.
Natomiast Speakingo rozumie Cię, chwali lub w razie potrzeby poprawia. Do tego oglądasz piękne zdjęcia i słuchasz aksamitnego głosu native speakera.
A miesiąc takiej nauki kosztuje tyle co jedna korepetycja!
Zresztą najlepiej przekonaj się sama czy sam! Nikt nie zrobi tego za Ciebie!
Po rejestracji poniżej, bez żadnych zobowiązań dostajesz tydzień na wypróbowanie gratis!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!
Czy wiesz już jak używać get /had / have something done? Jeśli coś nadal nie jest jasne – pytaj śmiało w komentarzach, z przyjemnością odpiszę!
