Nie możesz już doczekać się lekcji o angielskim czasie present perfect continuous? W tym wpisie wszystko o tej konstrukcji gramatycznej i dlaczego tak ważna jest w… czekaniu.
/Na obrazku: Mam nadzieję, że moja miłość wkrótce przyjdzie. Czekam już wieki całe./
Co to jest czas present perfect continuous?
- Czas present perfect continuous jest jednym z “12 wspaniałych” angielskich czasów gramatycznych.
- Służy do opisania czynności, która zaczęła się w przeszłości i trwa nadal w momencie mówienia, lub przynajmniej właśnie się skończyła. Koncentruje się na aktywności nie jej rezultacie.
- Tworzymy go poprzez zlepienie czasownika posiłkowego have + been + czasownik w formie ciągłej (czyli ten kończący się na –ing) np. I have been waiting for two hours (Czekam przez/od dwóch godzin).
Budowa czasu present perfect continuous
Budowa czasu present perfect continuous jest być może długa (dużo słów), ale nie skomplikowana.
I + have (lub forma skrócona 've) + been + waiting (czekam) / learning (uczę się) / dancing (tańczę).
Zamiast I (ja) można użyć pozostałych osób: you/we/you/they czyli ja/ty/y/wy/oni.
Na przykład:
You’ve been waiting for two hours.
(Ty czekasz od dwóch godzin)
Natomiast jak to normalnie jest z czasownikiem mieć „to have” w trzeciej osobie liczby pojedynczej (on, ona, ono) have przybiera formę „has”:
He/she/it (on/ona/ono) + has+ been+ waiting (czekam) / learning (uczę się) / dancing (tańczę)
lub krótko ’s zamiast has
She’s been waiting for ages.
(Ona czeka wieki całe.)
W present perfect continuous przeczenia tworzymy poprzez dodanie „not”
- I have not been waiting for long.
(Nie czekam/czekałem długo.)
lub w formie ściągniętej:
- I haven’t been waiting for long.
A w trzeciej osobie liczby pojedynczej:
- She has not been dancing all night.
(Nie tańczyła całej nocy.)
lub w formie ściągniętej:
- She hasn’t been dancing all night.
Skrócone wersje są dużo bardziej popularne. Pełnych wersji używamy w piśmie i poważnych, formalnych wypowiedziach.
Pytania w czasie present perfect continuous
Jak to w czasach typu perfect, pytania tworzymy poprzez inwersję:
- Have you been waiting for long?
(Czy długo czekasz?)
- Has she been dancing all night?
(Czy ona przetańczyła całą noc?)
Tu nie możemy użyć skróconej wersji ściągniętej:
’S she been dancing all night?
Kiedy używamy czasu present perfect continuous
Czasu present perfect continuous używamy do opisania aktywności, która:
Na przykład:
1. Zastosowanie czasu present perfect continuous jeśli czynność ciągle trwa
Wchodzisz do pokoju nastoletniego syna. Bałagan, zaduch, stare skarpety, on przed monitorem. Mówisz więc:
- Have you been playing computer games all day?
(Czy cały dzień grasz w gry komputerowe?)
W końcu znajdujesz męża, którego zgubiłaś w centrum handlowym:
- I’ve been looking for you for the last half an hour!
(Szukam Cię przez ostatnie pół godziny!)
Widzimy, że ktoś bardzo dobrze gra w piłkę. Tłumaczymy:
- He’s been playing since he was six.
(On gra od kiedy miał sześć lat.)
2. Zastosowanie czasu present perfect continuous jeśli czynność właśnie się skończyła
Widzimy, że ktoś jest zziajany i spocony, pytamy więc:
- Have you been running?
(Biegałeś?)
Widzimy, że ktoś jest bardzo zmęczony, ledwo stoi na nogach:
- Wow, I can see you have been working very hard!
(Wow, widzę że ciężko pracowałeś!)
Widzisz, że dzieciaki przybiegły upaćkane, szczęśliwe i ewidentnie coś ukrywają. Pytasz więc:
- What have you been doing, kids?
(Co robiliście, dzieci?)
Present perfect continuous z czasownikiem modalnym must
Czasami jeśli wnioskujemy możemy użyć dodatkowo czasownika modalnego „must”.
Na przykład widzimy, że wszędzie mokro i kałuże. Niczym Sherlock Holmes dedukujemy więc:
- It must have been raining, Watson.
(Na pewno padał deszcz, Watsonie.)
Ktoś jest bardzo opalony po wakacjach. Spekulujemy:
- He must have been sitting in the sun all the time.
(„Musiał”/zapewne siedział na słońcu przez cały czas.)
Czas present perfect continuous a inne angielski czasy
Jak do tej pory chyba wszystko jasne.
Problem pojawia się dopiero, gdy zaczynamy zastanawiać się czy użyć czasu present perfect continuous, czy może raczej czasu present perfect, czasu present continuous i tak dalej.
Krótko powiedziałbym tak: zwykle różnica jest niewielka i obie wersje są poprawne.
Można jednak można dostrzec subtelne różnice.
– Czekam na autobus
– Pośpiesz się
– CZEKA SZYBCIEJ
Czas present continuous i present perfect continuous
Przyjrzyjmy się takim dydaktycznym przykładom:
- Hurry up! We’re waiting!
(Pośpiesz się! Czekamy! – w tej chwili, w czasie present continuous)
- Hurry up! We’ve been waiting for half an hour!
(Pośpiesz się! Czekamy od pół godziny – w czasie present perfect continuous)
Po prostu pytanie polega na tym, czy chcemy zaakcentować obecną aktywność, czy to, że robimy ją już jakiś czas:
- I can’t talk right now. I’m working.
(Nie mogę teraz rozmawiać. Pracuję teraz.)
- I’m so tired. I have been working for 12 hours.
(Jestem taki zmęczony. Pracuję już 12 godzin.)
albo
- Take a jacket. It’s raining.
(Weź kurtkę. Pada deszcz.)
- Take wellies. It’s been raining.
(Weź gumiaki. Padał deszcz.)
Czas present perfect i present perfect continuous
Dużo trudniej jest wychwycić różnicę w przypadku present perfect simple i czasu present perfect continuous.
Ogólnie powiedziałbym, że jak we wszystkich continuousach, czas present perfect continuous bardziej podkreśla fakt, że działanie jest wykonywane, a prosta wersja simple podkreśla bardziej rezultat tego działania.
Na przykład:
- Ania has packed her stuff.
(Ania spakowała swoje rzeczy.)
Zdanie to w czasie present perfect mówi nam, że rzeczy zostały niedawno spakowane. Teraz są spakowane. (Ania packed her stuff w czasie simple past odnosiłoby się do jakiejś starej, zamkniętej historii z poprzedniej przeprowadzki.)
Natomiast w present perfect continuous zdanie to wygląda tak:
- Ania has been packing her stuff.
(Ania pakuje swoje rzeczy.)
To znaczy, że Anna od jakiegoś już czasu pakuje swoje dobra do kartonów. Raczej jeszcze nie skończyła. Trochę to już trwa. Ale pewnie jest zestresowana tym i lepiej nie podchodzić. A może właśnie podejść i pomóc?
Tak czy owak zdanie to mówi bardziej o aktywności Ani, niż o efektach jej poczynań.
Podobnie będzie w takich przypadkach jak:
- My hands are dirty. I have been fixing my bike.
(Mam brudne ręce. Naprawiałem/naprawiam rower – być może jest naprawiony, może nie, chodzi o to, że działanie wpłynęło na obecny stan higieny rąk.)
ale
- I have fixed your bike, so you can use it.
(Naprawiłem Twój rower więc możesz go użyć.)
Porównaj również:
- How’s your evening? Have you been watching The Witcher?
(Jak wieczór? Oglądasz/oglądałaś Wiedźmina?)
ale
- Have you watched this movie? Would you recommend it?
(Widziałeś ten film? Poleciłbyś go?)
How long have you been learning present perfect continuous tense?
W praktyce jednak czasu present perfect continuous używać będziemy głównie w zdaniach z „how long”. Zwykle też wystąpi nam w nich słynne for lub since.
- How long have you been waiting?
(Jak długo czekasz? – Co ciekawe to zdanie można powiedzieć zarówno gdy ktoś czeka na nas: przyszliśmy w końcu więc czynność się skończyła. Jeśli jednak zapytamy kolegę czekającego na dziewczynę – wtedy czynność trwa nadal!)
- How long have you been driving?
(Jak długo jeździsz autem/”masz prawo jazdy”?)
- I have been driving for 20 years now.
(Jeżdżę autem „przez”20 lat do teraz.)
- How long have you been married?
(Jak długo jesteście małżeństwem?)
- We’ve been married since 2015.
(Jesteśmy małżeństwem od 2015 roku.)
Nie czekaj na naukę języka angielskiego!
Z nauką języka angielskiego nie ma na co czekać!
Tylko jak najlepiej się go nauczyć?
Moim zdaniem szczególnie tak problematyczne konstrukcje należy ćwiczyć w praktyce, a nie w teorii!
Jeśli nie wyrobimy sobie nawyku mówienia przy użyciu czasu present perfect continuous, podświadomie wkradać nam będą się z kalki z języka polskiego i z uporem wartym lepszej sprawy używać będziemy któregoś czasu przeszłego lub teraźniejszego.
Tym bardziej, że teoria gramatyczna w praktyce robi się bardziej skomplikowana, jeśli przyjrzeć się bardziej życiowym przykładom niż powyższe, dydaktyczne zdania.
Chociaż czas ten nie należy może do najpopularniejszych w języku angielskim, warto go poćwiczyć by wszedł nam w krew. Szczególnie jak „pies Pawłowa” powinniśmy niemal z automatu używać go słysząc słowa „How long…”
Dlatego na kursie języka angielskiego online Speakingo znajdziesz sporo przykładów takich właśnie zdań. Uczysz się ich jednak nie w teorii, ale w praktyce – używasz tego czasu by odpowiedzieć na pytania zadane w tym czasie, a tym samym budujesz sobie nawyk poprawnego zastosowania tej konstrukcji.
A co ciekawe, na kursie Speakingo uczysz się mówić po angielsku rozmawiając ze swoim… komputerem lub telefonem, który rozumie Cię, chwali, a w razie potrzeby również poprawia. I nigdy się nie denerwuje jeśli czegoś nie zrozumiesz!
A Ty oglądasz piękne zdjęcia, słuchasz przyjemnego głosu native speakera i „tylko” sobie rozmawiasz – a cała potrzebna Ci gramatyka i słownictwo same wchodzą Ci do głowy jak dziecku uczącemu się mówić!
Zresztą najlepiej zarejestruj się dwoma kliknięciami poniżej, żeby bez żadnych opłat ani zobowiązań wypróbować tak ciekawą metodę nauki języka angielskiego przez internet!
Nie czekaj na gwiazdkę z nieba!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!
Czy wszystko jest już jasne z tym niejasnym tematem?
Czekam 🙂 na pytania i uwagi w komentarzach!
2 odpowiedzi
Widzimy, że ktoś jest bardzo zmęczony, ledwo stoi na nogach:
Wow, I can see you have been working very hard!
” I can see that You worked hard”
Takie zdanie jest niepoprawne?
To zdanie jest poprawne – ale nie w tym kontekście. Czasu past simple użyjemy bardziej, jeśli Twój dzieciak napracowała się nad jakimś projektem w szkole, ale nie wygrał konkursu. Powiesz wtedy „I can see that you worked hard on this. I really appreciate your effort.”. Zastosowanie past simple podkreśla, że te wysiłki są już skończoną przeszłością.
I jeszcze jedno: w języku angielskim nie piszemy grzecznościowo you z wielkiej litery (ewentualnie w modlitwach).