Liczby po angielsku to nie tylko one, two, three ale też first, second, third. Nazywamy je odpowiednio liczebnikami głównymi (nominal numbers) i liczebnikami porządkowymi (ordinal numbers). Jaka jest między nimi różnica i co to jest liczebnik nominalny i liczebnik mnożny?
W tym tekście poznasz cztery rodzaje angielskich liczebników oraz przykłady ich zastosowania:
- Liczebnik główny (cardinal number)
- Liczebnik porządkowy (ordinal number)
- Liczebnik nominalny (nominal number)
- Liczebnik mnożny (multiplicative number)
oraz dowiesz się
1. Co to jest liczebnik główny (cardinal number)?
Liczebnik główny (cardinal number) to po prostu liczby po angielsku: one, two, three i tak dalej. Liczebnik główny odpowiada na pytanie: ile? (How many?)
- 1 → one
- 9 → nine
- 15 → fifteen
- 28 → twenty–eight
(Pamiętaj o myślniku w dwucyfrowych liczbach po angielsku!)
- 108 → one hundred and eight
- 111 111 → one hundred and eleven thousand hundred and eleven
- 10 000 000 → ten million
(Zwróć uwagę, że przy konkretnych liczbach nie dajemy końcówki -s po million, hundred, thousand!)
Natomiast ułamki (fractions) i liczby dziesiętne (decimals) nie są liczebnikami głównymi (cardinal numbers).
Jeśli potrzebujesz przypomnieć sobie podstawowe liczby po angielsku zapraszam do poniższego tekstu:
Dlatego w tym tekście natomiast skupimy się głównie na pozostałych trzech typach angielskich liczebników.
2. Co to jest liczebnik porządkowy (ordinal number)?
Kiedy ktoś jest pierwszy, drugi, albo dziesiąty używamy liczebnika porządkowego (ordinal number) właśnie. Słowo order znaczy „porządek”, stąd ordinal – porządkowy.
Sprawa jest banalnie prosta: aby z liczebnika głównego zrobić porządkowy, po prostu dodajemy końcówkę -th.
(*poza kilkoma wyjątkami)
Dobra wiadomość jest dodatkowo taka, że angielskich liczebników nie odmieniamy przez osoby (męski, żeński czy nijaki). Znaczy to, że na przykład the first to „pierwszy” albo „pierwsza”, albo „pierwsze”. Ba! Wręcz nawet też „pierwszych”, „pierwszym”, „pierwszymi” i tak dalej!
Problematyczne są pierwsze trzy liczebniki porządkowe:
| Liczebnik główny | Cardinal number | Liczebnik porządkowy | Ordinal number |
|---|---|---|---|
| jeden | one | pierwszy | first |
| dwa | two | drugi | second |
| trzy | three | trzeci | third |
A potem już z górki – dodajemy -th
| Liczebnik główny | Cardinal number | Liczebnik porządkowy | Ordinal number |
|---|---|---|---|
| cztery | four | czwarty | fourth |
| pięć | five | piąta | fifth (przez f nie v, tak jak w fifteen czy fifty) |
| sześć | six | szósty | sixth |
| siedem | seven | siódma | seventh |
| osiem | eight | ósmy | eighth |
| dziewięć | nine | dziewiąta | ninth (zwróć uwagę, że zgubiliśmy literkę e) |
| dziesięć | ten | dziesiąte | tenth |
| jedenaście | eleven | jedenasty | eleventh |
| dwanaście | twelve | dwunasta | twelfth (też przez f) |
A potem to już z górki. Na przykład:
| Liczebnik główny | Cardinal number | Liczebnik porządkowy | Ordinal number |
|---|---|---|---|
| trzydzieści jeden | thirty-one | trzydziesty pierwszy | thirty-first |
| pięćdziesiąt trzy | fifty-three | pięćdziesiąty trzeci | fifty-third |
| dziewięćdziesiąt cztery | ninety-four | trzydziesty czwarty | ninety-fourth |
| sto | hundred | setny | hundreth |
| pięćset | five hundred | pięćsetny | five hundredth |
| tysiąc | thousand | tysięczny | thousandth |
| milion | million | milionowy | millionth |
Przedimek the przed liczebnikiem porządkowym (ordinal number)
Zwykle – ale nie zawsze – przed liczebnikami porządkowymi postawimy przedimek określony (definite article) the, ponieważ zwykle jest tylko jeden pierwszy, trzeci czy dziesiąty:
- He was the first to finish the task.
(On skończył zadanie jako pierwszy.)
- This is the hundred and thirty-second runner in this marathon.
(Oto sto trzydziesty drugi biegacz tego maratonu.)
Jednak zgodnie z ogólnymi zasadami angielskiej gramatyki, na przykład zaimki dzierżawcze wyprą przedimek:
- This is my first bungee jump!
(To mój pierwszy skok na bungee!)
Skrócony zapis liczebnika porządkowego (ordinal number)
Aby ułatwić sobie życie, możemy czasem skrócić zapis liczebników porządkowych (ordinal numbers)
- first = 1st
- second = 2nd
- third = 3rd
- fourth = 4th
- hundreth = 100th
Na przykład:
- Monday, 6th of March 2019
(Poniedziałek, 6 marca 2019)
- He was the 3rd fastest in the race.
(Zajął trzecie miejsce w wyścigu. – Dosłownie: był trzecim najszybszym…)
- She is 6th in line.
(Jest szósta w kolejce.)
Co ciekawe w takich przypadkach jak powyżej the powiemy, ale nie zapisujemy1.
- She is the sixth in line.
Różnica w zastosowaniu liczebników głównych (cardinal numbers) i liczebników porządkowych (ordinal numbers)
Aby lepiej poczuć różnicę w zastosowaniu liczebników głównych (cardinal numbers) i liczebników porządkowych (ordinal numbers) przyjrzyj się poniższym przykładom:
- The boy has thirty-six fidget spinners.
(Chłopiec ma 36 fidżet spinerów.)
- He’s buying his thirty-seventh tomorrow.
(Jutro kupuje swojego trzydziestego siódmego.)
- Five thousand people came to see the match.
(Pięć tysięcy ludzi przyszło, by zobaczyć mecz.)
- I told you twenty times to be quiet.
(Powiedziałam Ci dwadzieścia razy, żebyś był cicho.)
- She went to England for the second time this year.
(Pojechała do Anglii po raz trzeci tego roku.)
3. Co to są liczebniki nominalne (nominal numbers)?
Czasami w nowych anglojęzycznych podręcznikach do gramatyki spotkać się można z tak zwanymi „nominal numbers” czyli „liczebnikami nominalnymi”.
Chodzi tu o sytuację, gdy liczebnik zapisujemy cyframi, a nie słowami (języku polskim nie ma osobnej nazwy dla liczebników zapisywanych za pomocą cyfr nie liter).
- My NI number is 123456789.
(Numer mojego „ubezpieczenia narodowego” – to taki ich nr ZUS – to 123456789.)
- He bought iphone 16.
(Kupił ajfona 16.)
4. Co to są liczebniki mnożne (multiplicative numbers)?
Liczebniki mnożne używamy, gdy nie chcemy używać spójnika „razy” (po angielsku „time” – tak samo jak w : three times three equals nine czyli: 3 razy 3 równa się 9).
- 1x = raz = one time = once = jednokrotnie
- 2x = dwa razy = two times = twice = dwukrotnie
- 3x = trzy razy = three times = thrice (forma wychodzi powoli z użycia) = trzykrotnie
Nawiasem mówiąc, Anglicy w ogóle klasyfikują je jako przysłówki – multiplicative adverbs, bo: Jak? Jednokrotnie…
- I did it only once.
Zrobiłem to tylko raz.
- I never make the same mistake twice. I do it five or six times, just to be sure.
Nigdy nie popełniam dwukrotnie tego samego błędu. Robię to pięć czy sześć razy, żeby mieć pewność.
Można też użyć następujących liczebników mnożnych (multiplicative numbers):
- 1x = solitary = singular = one-off
- 2x = double = twofold = duplicate
- 3x = triple = threefold
- 4x = fourfold
- 5x = five-fold
Na przykład:
- He is a solitary cowboy.
(Jest pojedynczym/samotnym kowbojem.)
- Singular form of the word „wolves” is „a wolf”.
(Forma pojedyncza słowa „wilki” to „wilk”.)
- This was just a one-off business.
(To tylko jednorazowy interes.)
- I’m renting a double room.
(Wynajmuję pokój dla dwóch osób – dosłownie: podwójny pokój)
- This is a duplicate of the original.
(To jest kopia oryginału.)
- Triple vodka shot, please.
(Poproszę potrójny szot wódki.)
- In this text, you’ve learned the fourfold classification of English numerals.
(W tym tekście poznaliście poczwórną klasyfikację angielskich liczebników.)
5. Praktyczne ćwiczenia z angielskimi liczebnikami
Fajnie i przyjemnie jest czytać sobie o gramatyce i teorii. Niekoniecznie jednak przyda się to nam w praktycznej, życiowej sytuacji komunikacyjnej czy na egzaminie ustnym z angielskiego! Nie mamy wtedy czasu zastanawiać się nad teorią, musimy mówić i to z automatu!
Dlatego tak ważne są ćwiczenia – i to nie te na papierze, ale rzeczywiście wypowiedziane słowa po angielsku!
Dlatego w ramach ćwiczeń na liczebniki – i wszystkie inne obszary angielskiej gramatyki i słownictwa – zapraszam na kurs języka angielskiego online Speakingo.
Nauka polega tu na rozmowie po angielsku, w 100% oparta jest na konwersacjach. A co ciekawe komputer czy telefon z którym rozmawiasz na kursie Speakingo rozumie nas i poprawia lub chwali. W ten sposób uczymy się nie tylko mówić, ale również mówić poprawnie. Możemy uczyć się nie tylko bez dojazdów, ale też zupełnie bez żadnego lęku przed mówieniem!
Na kursie Speakingo uczysz się jak dziecko uczące się mówić. Oglądasz śliczne zdjęcia, słuchasz głosu native speakera, „tylko” odpowiadasz na pytania – a cała gramatyka i słownictwo skrupulatnie ujęte w dydaktyce kursu same wchodzą Ci do głowy! Taka nauka jest nie tylko szybka i skuteczna, ale również relaksująca i przyjemna!
Zresztą pierwszy tydzień jest zupełnie za darmo i bez żadnych zobowiązań, więc najlepiej przekonaj się o tym sama czy sam!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Licz na siebie!
A jakie są Wasze doświadczenia z angielskimi liczebnikami głównymi, porządkowymi, nominalnymi i mnożnymi? Napiszcie co sądzicie na ten temat w komentarzach!
