Nie bądź nieświadomy tego, czym nie są podwójne zaprzeczenia (double negatives) w języku angielskim i jak ich unikać i nie, by nie zostać opacznie niezrozumianym!
Co to jest podwójne zaprzeczenie (double negative)?
Podwójne zaprzeczenie (double negative) jest konstrukcją gramatyczną, w której niejako „dla pewności” używamy dwóch przeczeń czy negujących słów zamiast jednego.
Jak zwykle sprawa robi się dla nas problematyczna, ponieważ to co dobrze brzmi po polsku, na przykład:
- Nie mam żadnych pieniędzy,
po angielsku uchodzi za błąd:
I don’t have no money.
O podwójnym zaprzeczeniu opowiadam w krótkim, jednominutowym filmiku na YouTube:
A teraz powoli i szczegółowo:
Jakie słowa wprowadzają podwójne zaprzeczenia (double negatives)?
- (ain’t), isn’t, aren’t, weren’t, haven’t, shouldn’t i pozostałe czasowniki posiłkowe z not
- no, none, neither, nor
- nothing, nowhere, nobody, no one,
- hardly, scarcely, barely
- przedrostki un-, im-, in-, irr-, dis-, mis-
Podwójne zaprzeczenie (double negative) w angielskim i innych językach
Językami, które lubią i z powodzeniem tolerują podwójne zaprzeczenie są język polski, rosyjski, hiszpański, włoski, bułgarski, ukraiński i… potoczny angielski (o czym za chwilę). Tymczasem „poprawny” angielski, jak i precyzyjne języki filozofów – niemiecki i łacina – mówią zdecydowane „nie!” podwójnym zaprzeczeniom.
W tych pierwszych językach podwójne przeczenie dodatkowo podkreśla negację (Nie mam pieniędzy → Nie mam żadnych pieniędzy). To drugie zdanie z podwójnym zaprzeczeniem – znaczy to samo, drugie zaprzeczenie („żadnych”) jedynie dodatkowo podkreśla kiepski stan naszego domowego budżetu.
W tych drugich językach natomiast (w tym w „poprawnym angielskim”), jak pamiętamy z lekcji matematyki, dwa minusy dają plus. Stąd nasze zdanie:
I don’t have no money.
„poprawnie” zrozumiemy jako „Nie mam braku pieniędzy”, czyli w sumie to mam kasę, może nie za dużo, ale nie borykam się z ich brakiem!
Założę się, że w większości przypadków nasz rozmówca będzie miał na myśli jednak, że nie ma tych pieniędzy – ponieważ w potocznym angielskim podwójne zaprzeczenia są na porządku dziennym.
I robi nam się bałagan, bo w końcu nie wiadomo, o co chodzi…
Podwójne zaprzeczenia (double negatives) w potocznym i „poprawnym” angielskim
Zdania z podwójnymi zaprzeczeniami (double negatives) nie brzmią Ci wcale źle? Nic dziwnego, ponieważ w potocznym angielskim jest to bardzo popularna konstrukcja!
Poniżej błędne zdania zapożyczone ze strony Double Negative Trouble, oraz moja propozycja konstrukcji, której można by użyć by powiedzieć to samo, lecz zabrzmieć mniej jak teksański kowboj, a bardziej jak królowa Elżbieta II:
That won’t do you no good.→ This will not be of benefit to yourself.
(To nie zrobi Ci dobrze. → To nie będzie pożyteczne dla ciebie)
I ain’t got no time for supper.→ Unfortunately, I am not in the capacity to have supper tonight.
(Nie mam czasu na kolacje. → Niestety nie mam możliwości zjeść kolacji dziś wieczorem.)
Nobody with any sense isn’t going.→ Going there would be highly unsensible.
(Nikt kto ma jakikolwiek rozum w głowie nie idzie. )
I can’t find my keys nowhere.→ I am unable to find my keys anywhere.
(Nie mogę nigdzie znaleźć kluczy.)
She never goes with nobody.→ She does not go with anybody.
(Ona nigdy z nikim nie chodzi.)
John says he hasn’t seen neither Alice or Susan all day.→ John confirms he has seen neither Alice nor Susan all day.
(John mówi, że nie widział Alice ani Susan przez cały dzień.)
You can’t see no one in this crowd.→ It is impossible to see/You can’t see anyone in this crowd. Albo: You can see no one in this crowd.
(Nie da się nikogo zobaczyć w tym tłumie.)
Czy amerykański jest starszy od angielskiego?
Podwójne zaprzeczenia zdecydowanie bardziej popularne są w amerykańskim niż w brytyjskim angielskim.
Amerykanie śmieją się, że to dlatego, ponieważ amerykański jest… czystszą, oryginalniejszą i bardziej poprawną wersją angielszczyzny(1)!
I nie są to czcze przechwałki!
Szekspir pisał:
- “And that no woman has; nor never none shall be mistress of it”
„I że żadna kobieta nie była; ani żadna nigdy nie będzie jej panią”
oraz
- “There’s never none of these demure boys come to any proof.”
„Nigdy żaden z tych skromnych chłopców nie ma żadnego dowodu”.
A sam wielki angielski poeta Geoffrey Chaucer (1343-1400) tworzył w staroangielskim języku takie zdania jak:
- “He nevere yet no vileynye ne sayde / In all his lyf unto no maner wight.” (=He never yet didn’t say no villainy in all his life unto no one.)
Nigdy jeszcze nie powiedział nikomu żadnej nikczemności w całym swoim życiu.
czy też
- “Ther nas no man no wher so vertuous.” (There was not no man nowhere as virtuous).
Nigdzie nie było człowieka tak cnotliwego.
Brytyjczycy wyrzekli się podwójnych zaprzeczeń (double negatives) dopiero w XVIII wieku pod wpływem Roberta Lowtha, językoznawcy, ojca preskryptywizmu gramatycznego (inaczej: czepialstwa językowego), który uznał je za nielogiczne.
Amerykanie twierdzą natomiast, że owe prastare, oryginalne podwójne zaprzeczenia są jak najbardziej logiczne, po prostu działają jako intensifiers, podkreślają (emphasis), że naprawdę tak nie było.
Logiką nie przejmują się najwyraźniej również, tak amerykańscy jak i brytyjscy muzycy!
Podwójne zaprzeczenia w piosenkach po angielsku
We don’t need no education– Pink Floyd
(Nie potrzebujemy żadnego wykształcenia – a może jednak! 😉 )
(Nie mogę dostać żadnej satysfakcji)
I wasn’t looking for nobody when you looked my way– Rihanna
(Nikogo nie szukałam, gdy popatrzyłeś w moją stronę.)
I can’t get no sleep– Faithless
(Nie mogę spać.)
Got nothing to hide no more– Backstreet Boys
(Nie mam już niczego do ukrycia.)
And there ain’t nothin’ in this world for free– Cage the Elephant
(A niczego nie ma na tym świecie za darmo.)
My forbidden lover, I don’t want no other– Chic
(Mój zakochany kochanego, nie chcę żadnego innego)
Ain’t no mountain high enough– Marvin Gaye
(Nie ma żadnej góry za wysokiej)
Chociaż jak widać konstrukcja ta jest bardzo popularna, nie znaczy to wcale, że warto tak mówić. Szczególnie na egzaminach z języka angielskiego!
Tym bardziej, że zwykle nie trzeba się nawet bawić w zmianę całej konstrukcji zdania. Wystarczy jedno słówko przeczące zamienić na nie-przeczące według klucza poniżej i problem z głowy!
Jak łatwo uniknąć podwójnego zaprzeczenia (double negative) w języku angielskim?
Wystarczy skorzystać z prostego zabiegu: zamienić jedno słówko negatywne na pozytywne. Na przykład:
nowhere (nigdzie) → anywhere (gdziekolwiek)
I haven’t seen him nowhere.→ I haven’t seen him anywhere. (Nigdzie go nie widziałem.)
no-one (nikt) → anyone (ktokolwiek)
I don’t like no-one here. → I don’t like anyone here. (Nikogo nie lubię tutaj.)
nothing (nic) → anything (cokolwiek)
I don’t know nothing.→ I don’t know anything. (Niczego nie wiem.)
no (żadnych) → any / a (żadnych/nic)
-
I don’t have no money.→ I don’t have any money. (Nie mam pieniędzy.)
neither… nor… (żaden z nich) → either.. or (albo… albo…)
I didn’t find my phone neither on nor under the sofa.→ I didn’t find my phone either on or under the sofa. (Nie znalazłem swojego telefonu ani na ani po sofą.) Możliwa jest też konstrukcja: I found my phone neither on nor under the sofa.
Zamieniając te słówka unikamy podwójnego zaprzeczenia i wywołujemy uśmiech satysfakcji i pomruk zadowolenia u naszej nauczycielki języka angielskiego!
W języku angielskim za negatywne słowa uchodzą również:
- barely (prawie nie)
- hardly (prawie w ogóle)
- rarely (rzadko)
- scarcely (bardzo mało)
- seldom (rzadko)
Dlatego jeśli chcemy stworzyć ładne zdanie przy ich użyciu, nie musimy „poprawiać” go dodatkowym „nie”
- I can barely hear you zamiast
I can’t barely hear you. (Prawie cię nie słyszę.) - I hardly have any money zamiast
I hardly have no money.(Prawie nie mam pieniędzy.) - She was rarely present at parties zamiast
She wasn’t rarely present at parties.(Rzadko była obecna na imprezach – chociaż poprawnie powinno się rozumieć to drugie zdanie tak, że nie była rzadko na imprezach, czyli ostro imprezowała!) - There was scarcely any snow this winter zamiast
There was scarcely no snow this winter.(Prawie nie było śniegu tej zimy.) - We seldom watch movies zamiast
We don’t watch movies seldom.(Rzadko oglądamy filmy – znowu to drugie zdanie jest bardzo dwuznaczne…)
Ćwiczenie unikania podwójnych przeczeń (double negatives)
A teraz samodzielnie spróbuj w głowie – a jeszcze lepiej na głos! – poprawić poniższe zdania z podwójnymi przeczeniami:
The secret cave did not have none of the treasures they wanted.
(Tajemna jaskinia nie miała żadnych skarbów, których chcieli.)
All the witnesses claimed that didn’t see nothing.
(Wszyscy świadkowie twierdzili, że niczego nie widzieli.)
The pilot can’t find no place to land.
(Pilot nie potrafi znaleźć żadnego miejsca do wylądowania.)
He did not mention neither the deposit nor the rate.
(Nie wspomniał ani o depozycie ani o wysokości regularnej j płatności)
He doesn’t have nothing but the clothes on his back.
(Nie ma niczego oprócz ubrań na plecach/sobie.)
We haven’t never seen a tornado that big.
(Nigdy nie widzieliśmy tornada tak wielkiego.)
It ain’t right to not paint the house.
(To nie w porzo nie pomalować domu.)
You shouldn’t do nothing to the house.
(Nie powinieneś robić niczego domowi.)
The hospital won’t allow no more visitors.
(Szpital nie przyjmie już żadnych odwiedzających.)
That attitude won’t get you nowhere.
(Ta postawa nigdzie cię nie doprowadzi.)
Podwójne zaprzeczenia (double negative) z przedrostkami (prefixes) dla dyplomatów
Jeśli zanegujemy słowo przedrostkiem, staje się ono również negatywne, na przykład:
- understand (rozumieć) – misunderstand (źle zrozumieć)
- happy (szczęśliwy) – unhappy (nieszczęśliwy)
- satisfaction (zadowolenie) – dissatisfaction (niezadowolenie)
- complete (pełny) – incomplete (niepełny)
- mature (dojrzały) – immature (niedojrzały)
- relevant (istotny) – irrelevant (nieistotny)
i tak dalej.
(Z przedrostkami nie ma żadnej logiki, po prostu trzeba zapamiętać, które słowo łączy się z którym prefiksem.)
Zdania z takim podwójnym zaprzeczeniem niekoniecznie muszą być błędne, ale są dosyć nieprecyzyjne – a o to w dyplomacji nam czasami chodzi!
Przeanalizujmy na przykład takie dyplomatyczne zdanie:
- He is not incompetent.
(On nie jest niekompetentny.)
W zdaniu tym zaprzeczamy co prawda zarzutom w kwestii jego braku kompetencji. Nie mówimy jednak, że on jest kompetentny (He is competent)!
Subtelnie może to sugerujemy, ale w razie wpadki, spokojnie możemy się tego wyprzeć, że nigdy czegoś takiego nie powiedzieliśmy!
Przeanalizuj takie zdania z podwójnymi zaprzeczeniami:
- The evidence is certainly not irrefutable.
Dowód jest z pewnością nie niezaprzeczalny.
- This gem is not uncommon.
Ten klejnot nie jest niezwykły.
- The results are not inconclusive.
Wyniki nie są niewiążące.
- His rebuttal was clearly not nonsensical.
Jego udowodnienie-fałszywości-teorii wyraźnie nie było bezsensowne.
- The price of the car is not insignificant.
Cena samochodu nie jest bez znaczenia.
- It is not unnecessary to tell the truth all the time.
To nie jest niepotrzebne by mówić prawdę przez cały czas.
- The new disease wasn’t non-infectious.
Nowa choroba nie była niezakaźna.
- He wasn’t irresponsible about his duties.
On nie był nieodpowiedzialny w (kwestii) swoich obowiązków.
Czy to jest podwójne zaprzeczenie (double negation) ?
Czy w poniższym zdaniu mamy do czynienia z podwójnym zaprzeczeniem (double negation):
- I say no to alcohol, but it just doesn’t listen.
(Mówię nie alkoholowi, ale on po prostu nie słucha.)
Mamy co prawda dwa zaprzeczenia (no, doesn’t), są one jednak w dwóch osobnych zdaniach podrzędnych!
Podwójne zaprzeczenie (double negative) występuje tylko wtedy, gdy dwa negatywne słowa są w tej samej „połowie”, czy raczej części zdania (w tym samym zdaniu podrzędnym na przykład I don’t like nobody, who... lub krótkim, jednoczęściowym zdaniu prostym na przykład I don’t want to learn no more.).
Zdania wielokrotnie zaprzeczone
Chociaż podwójne zaprzeczenia (double negative) dziś wypadły z łask, nie tylko podwójne, ale wręcz trzykrotnie (triple) czy nawet czterokrotnie (quadruple) zaprzeczone znaleźć można zarówno w historii literatury angielskiej („There never was no man nowhere so virtuous” – Nigdy nie było człowieka tak cnotliwego – u Chaucera w średniowiecznym klasyku Canterbury Tales), jak i współczesnych dialektach regionalnych, języku potocznym czy języku mediów.
Na przykład w popularnym angielskim serialu EastEnders (takie angielskie „Na wspólnej”, tylko ze wschodniego Londynu) usłyszeliśmy potrójne zaprzeczenie:
- I ain’t never heard of no licence.
(Nigdy nie słyszałem o żadnej licencji)
Natomiast kominiarz Bert w filmie Mary Poppins mówi:
- If you don’t want to go nowhere…
(Jeśli nie chcesz nigdzie iść…).
W skeczu komediowym o wschodnio-londyńskim akcencie zaś usłyszeć można zdanie siedmiokrotnie zaprzeczone!
- I ain’t never not heard of one of them nor I ain’t no know nothing.
(Nic nigdy nie słyszałem o nich ani nie niczego nie wiem.)
Dlatego moja rada: unikaj podwójnych przeczeń jeśli możesz – ale przede wszystkim nie bój się mówić!
Skoro nawet native speakerzy mogą mówić z błędami, to Ty też!
Nie zaprzeczaj ani razu potrzebie nauki języka angielskiego!
Nawet jeśli radzimy sobie już jako tako z językiem angielskim, bez ćwiczeń możemy łatwo zapomnieć wszystko to, co z takim trudem udało się nam nauczyć.
Szczególnie w kwestii tak podchwytliwych konstrukcji jak podwójne zaprzeczenia (double negative) bez powtarzania poprawnych zdań, na pewno zwyciężą kalki z języka polskiego.
Dlatego nie odmawiaj sobie tej przyjemności i wypróbuj kurs języka angielskiego online Speakingo przez 7 dni zupełnie za darmo!
I przede wszystkim: Nigdy się nie poddawaj w nauce języka angielskiego!
Nie uciekaj przed nieuniknionym!
Ćwicz podwójne zaprzeczenia na kursie języka angielskiego online Speakingo!
A jakie są Wasze doświadczenia z podwójnymi zaprzeczeniami (double negatives)? Nie bądźcie nie pomocni i napiszcie koniecznie w komentarzach! 🙂
2 odpowiedzi
Czy w angielskim jest „zasad podwójnego twierdzenia”. Często widzę zapisy typu „to stop the vehicle completely”. Po polsku wytraczy: zatrzymac samochód. Nie dodajemy całkowicie, bo nie ma zatrzymania niecałkowitego. A uw angielskim występuje częste używanie słowa „completely..
Ha! Bardzo ciekawa uwaga! Formalnie w językoznawstwie angielskim z tego co wiem czegoś takiego nie ma. Podwójne twierdzenia to będzie zabieg, który dodatkowo podkreśla to co chcemy powiedzieć. Natomiast ze stylistycznej perspektywy możemy powiedzieć, że zdania typu ““That’s the most unique thing I’ve ever seen.” są trochę przesadzone. Myślę, że do tej kategorii można zaliczyć wspomniany przez Pana przykład z „całkowitym zatrzymaniem”. Podobnie zresztą jak w języku polskim. Z drugiej strony nie dotyczy to natomiast emfazy (emphasis), na przykład “I do like you.” To jest jak najbardziej OK. Piszę o tym więcej w tekście https://speakingo.com/co-to-jest-emfaza-emphasis-w-jezyku-angielskim/