Kolejnym angielskim czasem, który nie ma już dziś w języku polskim swojego odpowiednika jest tak zwany “zaprzeszły” czas past perfect. Jak i kiedy go używać?
Na obrazku: „Nie używa się tak po prostu czasu past perfect bez czasu przeszłego”
Boromir (Sean Bean) z Władcy Pierścieni („One does not simply walk into Mordor”)
Co to jest czas past perfect?
- Czas past perfect to jeden z 12 angielskich czasów gramatycznych (tenses)
- Czas past perfect pomaga nam w utrzymaniu chronologii wypowiedzi. Używamy go tylko wtedy, gdy coś było-wydarzyło się jeszcze wcześniej, niż coś co opowiedzieliśmy zwykłym czasem przeszłym.
- Czas past perfect tworzymy bardzo prosto: przy użyciu czasownika posiłkowego w przeszłej formie had + 3 forma czasownika past participle: regularna z końcówką -ed lub nieregularna forma czasownika. Np. I had danced.
- Budowa czasu past perfect jest taka sama dla wszystkich osób! (zawsze jest had)
- Jedyny niuans w tym, że nie możemy z tym “byłem-tańczyłem” wyskoczyć jak Filip z konopi. Możemy powiedzieć na przykład. I was very tired, because I had danced all night. (Byłem bardzo zmęczony, ponieważ wcześniej byłem-tańczyłem przez całą noc). Pierwsza połowa zdania jest w past simple, dopiero druga połowa w past perfect.
Spis treści:
- Co jest wyjątkowego w czasie past perfect?
- Przykłady zastosowania czasu past perfect z czasem simple past.
- Zaprzeszły czas past perfect a czas present perfect.
- Czas past perfect w trybach warunkowych (If…) i życzeniach.
- Ćwiczenia na angielski czas zaprzeszły past perfect.
1. One does not simply use past perfect without simple past
Tak naprawdę jedyną rzeczą, o której trzeba pamiętać z czasem past perfect jest to, że jest on „przed-przeszły” czy „zaprzeszły”. To znaczy, że jak głosi tytułowy mem, „Nie używa się tak po prostu czasu past perfect bez czasu przeszłego”.
Oczywiście nie chodzi tu wyłącznie o czas przeszły simple past, może to również być czas past simple continuous, present perfect itd. Czasy przeszłe wprowadzają nam kontekst – a naszego czasu past perfect użyjemy, jeśli będziemy chcieli jeszcze bardziej cofnąć się w czasie w naszej opowieści.
Czas zaprzeszły w języku polskim
Co ciekawe, w języku polskim (i innych językach słowiańskich) była-funkcjonowała taka konstrukcja gramatyczna, chociaż jak stwierdziła sam prof. Miodek jest to „kategoria gramatyczna praktycznie dziś już martwa” (za wikipedią).
Czasami można jednak spotkać się z nią w starszych przekładach literackich. Na przykład w polskim tłumaczeniu klasyka literatury angielskiej, umiejscowionym na magicznych bagnach parku Dartmoor:
Otóż Burgler, który przed laty znikł był z Ławrowa jak widać, w napadzie obłędu opilczego, przytrzymany był później przez żandarmerię i odstawiony do domu obłąkanych – Pies Baskerville’ów, Arthur Conan Doyle
2. Przykłady zastosowania czasu past perfect i czasu simple past
Tommy przyjechał na imprezę. Przyjechał w prostym czasie przeszłym simple past:
- Tommy arrived at the party.
Od tego zaczyna się nasza opowieść. Nie zastał tam jednak Jane, ponieważ:
- When Tommy arrived at the party, Jane had already left.
Gdy Tommy przyjechał na imprezę, Jane zdążyła już wyjść.
(Ona już była-już-wcześniej-wyszła – czas zaprzeszły).
„Nie używa się tak po prostu czasu past perfect bez czasu przeszłego”
Boromir
Albo:
- When I looked in the fridge last night, I realized that somebody had eaten my sausages.
Gdy zajrzałem wczoraj w nocy do lodówki, zorientowałem się że ktoś był-zjadł już moje kiełbaski.
Albo:
- She was very nervous, because she had never done it before.
Była bardzo zdenerwowana, ponieważ nigdy nie była-robiła tego wcześniej.
Nie znaczy to jednak, że część zdania w past perfect nie może wystąpić na początku zdania czy wypowiedzi:
- As a kid Chuck Norris had been to Mars – that is why scientists found no signs of life there.
Za dziecka Chuck Norris był-był na Marsie – dlatego naukowcy nie znaleźli tam oznak życia.
3. Zaprzeszły czas past perfect a czas present perfect
Czas present perfect wpływa nam na teraźniejszość. Czas past perfect mieszka w zaprzeszłości.
Dlatego:
Teraz widzę piękną kobietę. Kimże ona jest? Nigdy jej tu nie widziałem:
- I have never seen her before. (present perfect)
Ale jeśli opowiadam dzieciom po latach, jak to się poznaliśmy z mamą, to powiem tak:
- I didn’t know who she was (past simple), I had never seen her before (past perfect).
Nie wiedziałem kim była, nigdy wcześniej jej nie byłem-widziałem.
Nie jestem głodny teraz, ponieważ:
- I’ve just had lunch. (present perfect)
Właśnie zjadłem obiad.
A wczoraj to też nie byłem głodny:
- I wasn’t hungry, because I just had had lunch. (past perfect)
Nie byłem głodny, ponieważ byłem wcześniej zjadłem obiad.
had had?
Tu pojawia się nam słynne „had had”, które może śmiesznie brzmi, ale jest absolutnie logiczne:
- Pierwsze had jest czasownikiem posiłkowym i pełni jedynie funkcję gramatyczną,
- a dopiero drugie had jest tym właściwym „mieniem/zjedzeniem obiadu”.
Teoretycznie nie ma zakazu łączenia czasu present perfect i czasu past perfect w jednym zdaniu.
Na przykład:
- It had not been possible to use our phone under the shower, until Waterphones have been developed.
Nie można było-było korzystać z telefonu pod prysznicem dopóki nie wynaleziono Wodo-telefonów.
Chociaż w większości przypadków – i prawdopodobnie sensowniej z racji zbyt dużego rozdźwięku czasowego między zaprzeszłościa i teraźniejszością – zamiast czasu past perfect użyjemy wtedy po prostu czasu simple past:
- It wasn’t possible to use our phone under the shower, until Waterphones have been developed.
Nie można było korzystać z telefonu pod prysznicem dopóki nie wynaleziono Wodo-telefonów.
4. Czas past perfect w trybach warunkowych (If…)
Czas past perfect stosujemy również w słynnych trybach warunkowych, czyli w „gdybaniu”. Jeśli spekulujemy o przeszłości – trzeci tryb warunkowy– powiemy na przykład:
- If I had known you are single, I would have invited you for a date…
Gdybym był wiedział, że jesteś singielką, to zaprosiłbym Cię na randkę…
- If the weather hadn’t been so bad, we could have gone to the park.
Gdyby pogoda nie była-była wtedy taka kiepska, to mogliśmy pójść do parku.
Możliwe są też mieszane tryby warunkowe (mixed conditionals):
- If I had gone to the party, I would have a hangover now.
Gdybym poszedł na imprezę, to miałbym teraz kaca.
Porównaj z „klasycznym” trzecim trybem warunkowym:
- If I had gone to the party, I would have met a lot of interesting people.
Gdybym był poszedł na tę imprezę, to poznałbym mnóstwo ciekawych ludzi.
Życzenia w czasie past perfect
Możemy również w ten sposób wyrażać życzenia, chociaż z konstrukcją past perfect jest to raczej płakanie nad rozlanym mlekiem:
- I wish I had studied IT instead of languages.
(Chciałbym, żebym był studiował informatykę zamiast języków.)
- I wish something had changed the course of history.
Szkoda, że nic nie zmieniło biegu historii
- I wish it had been warmer.
Szkoda, że nie było cieplej.
5. Ćwiczenia na angielski czas zaprzeszły past perfect
Chociaż teoria może wydawać się banalnie prosta, w praktyce trudno jest pamiętać o tworzeniu zdań w czasie past perfect. Kalki językowe z polskiego są silne i z uporem godnym lepszej sprawy będziemy konsekwentnie używać jedynie czasu simple past.
Dlatego polecam poćwiczyć tę konstrukcję na kursie języka angielskiego online Speakingo.
Chociaż wydawać by się mogło, że nie ma na nim w ogóle gramatyki, wszystkie potrzebne konstrukcje niepostrzeżenie wplecione są w kursowe rozmówki, przez co uczysz się ich jak dziecko.
A co ciekawe, uczysz się ich rozmawiając… ze swoim telefonem lub komputerem – czyli całkowicie bez stresu, bez dojazdów, kiedy chcesz i jak długo chcesz. A Speakingo rozumie Cię, chwali, w razie potrzeby poprawia – dlatego nie tylko na spokojnie oswajasz się i rozgadujesz po angielsku, ale też uczysz się mówić poprawnie.
Nie wiesz nawet kiedy, gdy zaczynasz jak Anglik płynnie mówić po angielsku!
Najlepiej po prostu zarejestruj się by wypróbować tę metodę nauki za darmo i jednocześnie zapisać się do newslettera Speakingo, w którym dostawać będziesz informacje o nowych, podobnych wpisach o nauce języka angielskiego!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!
A jakie są Wasze doświadczenia z czasem past? A może znacie jakiś dowcip z jego użyciem? Podzielcie się proszę w komentarzach!
A może chcesz teraz poczytać o past perfect continuous?
