Strona bierna (passive voice) w angielskim czasie teraźniejszym present simple jest zwykle pierwszym krokiem w nauce tej bardzo przydatnej angielskiej konstrukcji gramatycznej.
Na obrazku: Tak, to jest wykonane.
Czego potrzebujesz by zrozumieć present simple passive?
Zanim przejdziemy do meritum sprawy, przypomnijmy sobie o kilku podstawowych sprawach, których potrzebować będziemy do zrozumienia angielskiej strony biernej w czasie teraźniejszym (present simple passive).
Będą to:
- Czas teraźniejszy prosty present simple
- Odmiana czasownika posiłkowego to be
- Trzecia forma czasownika (past participle)
- Przyimek (preposition) by
Zakładam, że skoro chcesz dowiedzieć się czegoś o present simple passive to znasz już te tematy, natomiast zawsze dobrze jest sobie wiedzę odświeżyć. A jeśli coś jest niejasne, w każdym podpunkcie znajdziesz link do osobnego tekstu na dany temat.
1. Present simple tense
W języku angielskim mamy aż 12 czasów gramatycznych (tenses) i każdy z nich (przynajmniej teoretycznie) może występować w stronie biernej.
Czas teraźniejszy prosty present simple jest jednym z najpopularniejszych angielskich czasów. Używamy go do opisywania spraw, które wydarzają się regularnie, codziennie, wręcz zawsze, lub ewentualnie według planu czy harmonogramu.
Na przykład:
- I learn English every day. (Ja codziennie uczę się angielskiego.)
i pamiętamy o końcówce -s dla trzeciej osoby liczby pojedynczej:
- She looks beautiful. (Ona ślicznie wygląda.)
Mamy to?
Jeśli potrzebujesz bardziej gruntownej powtórki z nie tak naprawdę prostego czasu teraźniejszego present simple, odsyłam do osobnego wpisu na ten temat:
2. Czasownik posiłkowy to be
Do tworzenia strony biernej w języku angielskim potrzebować będziemy dodatkowego, tak zwanego „posiłkowego” czasownika (auxiliary verb). Spośród trzech angielskich czasowników posiłkowych (to be, to do, to have) w stronie biernej używamy „to be”.
Jak więc odmieniamy to be w czasie teraźniejszym present simple?
- I am (ja jestem)
- You are (ty jesteś)
- He / She / It is (on / ona / to jest)
Oraz w liczbie mnogiej:
- We are (my jesteśmy)
- You are (wy jesteście)
- They are (oni są)
3. Trzecia forma czasownika (past participle)
Z lekcji o doskonale teraźniejszym czasie present perfect pamiętasz zapewne, że używamy w nim czegoś takiego jak „trzecia forma czasownika”. Nazywamy ją tak, ponieważ gdy uczymy się na pamięć tabelki czasowników nieregularnych, to ten past participle (bo taką oficjalnie nosi nazwę) jest zawsze w trzeciej kolumnie.
Na przykład dla „iść” to będzie:
- go – went – gone
W przypadku czasowników regularnych sprawa jest dużo prostsza, ponieważ nie tylko druga i trzecia forma są takie same, to jeszcze tworzymy je banalnie prosto – po prostu dodajemy końcówkę –ed.
Na przykład dla „rozmawiać” będzie to:
- talk – talked – talked
4. Przyimek (preposition) by
Ostatnia rzecz to przyimek by, który znaczyć może wiele rzeczy (jak to z przyimkami w języku angielskim bywa).
W tym wypadku musimy wiedzieć, że w stronie biernej będzie nam mógł pokazać kto jest wykonawcą czynności – jeśli z jakiegoś powodu zapragniemy na końcu zdania w stronie biernej wskazać jednak na winnego.
Wtedy by znaczyć będzie „przez”, w sensie przez kogoś coś zostało wykonane.
Present simple passive voice
Wyposażeni w powyższą wiedzę, możemy skupić się teraz na budowie strony biernej w czasie teraźniejszym prostym (present passive passive voice).
Weźmy sobie proste zdanie w czasie teraźniejszym present simple, na przykład:
- My mum cleans my room every day. (Moja mama sprząta mój pokój codziennie.)
Jest to normalne zdanie w czasie present simple. „Normalne” to znaczy, że jest w tak zwanej „stronie czynnej” ponieważ wiemy, że „moja mama” tę czynność sprzątania czynnie wykonuje.
Jeśli mamy jednak resztki szacunku do siebie i wstyd nam przyznać, że sami nie sprzątamy swojego pokoju, to z pomocą przyjść nam może strona bierna właśnie.
Dzięki passive voice będziemy w stanie ukryć wstydliwy fakt naszego braku samodzielności.
Powiemy wtedy:
- My room is cleaned every day. (Mój pokój jest sprzątany każdego dnia.)
Ha! Pokój jest sprzątany! Nie musimy przyznawać ze wstydem, że to nasza mama w pocie czoła go sprząta! Nic więc dziwnego, że stronę bierną bardzo lubią używać politycy!
Jeśli jednak zostaniemy zmuszeni by dodać, kto wykonuje wspomniane czynności porządkowe, możemy na końcu zdania użyć naszego przyimka by .
- My room is cleaned every day by my mum. (Mój pokój jest sprzątany każdego dnia przez moją mamę.)
Zwykle jednak tej końcówki z by nie dodajemy – ponieważ stronę bierną używamy właśnie po to by ukryć wykonawcę czynności!
Natomiast jeśli nie wiesz, czy zdanie jest w stronie biernej czy nie – możesz zastosować prosty trick. Jeśli na końcu zdania (po czasowniku) możesz dodać „by zombies” i zdanie nadal ma sens znaczy to, że zdanie jest w stronie biernej!
Przykłady zdań w stronie czynnej i biernej (active and passive voice) w czasie present simple
Przyjrzyj się teraz poniższym parom zdań.
Pierwsze z nich jest w stronie czynnej (czyli normalne zdanie), podczas gdy drugie jest w stronie biernej. Oczywiście wszystkie one są w czasie teraźniejszym present simple.
- Farmers make butter from milk. (Rolnicy robią masło z mleka.)
- Butter is made from milk. (Masło robi się z mleka.)
Albo
- They sell books in a bookshop. (Oni sprzedają książki w księgarni.)
- The books are sold in a bookshop. (Książki są sprzedawane w księgarni.)
Albo
- This charity does a lot of good things. (Ta organizacja charytatywna robi mnóstwo dobrych rzeczy.)
- A lot of good things are done. (Mnóstwo dobrych rzeczy jest robionych.)
Podobnie będzie w przypadku zaprzeczeń:
- She doesn’t wear a bra. (Ona nie nosi stanika.)
- A bra isn’t worn. (Stanik nie jest noszony.)
[Pamiętamy, że stronę bierną tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego to be w odpowiedniej formie (punkt nr 2 powyżej), a nie innych czasowników posiłkowych, takich jak does/doesn’t, którego w pierwszym zdaniu użyliśmy do stworzenia przeczenia.]
Oraz w pytaniach
- Does he often make mistakes? (Czy on często popełnia błędy?)
- Are mistakes made often? (Czy błędy są często popełniane?)
lub
- How often are mistakes made? (Jak często popełniane są błędy?)
Dogs not allowed
Strona bierna bardzo często będzie występować w z natury bezosobowych zakazach. Używamy wtedy frazy to be allowed (być dozwolonym).
- Dogs are not allowed in the park. (Zakaz wstępu psów do parku.)
- Is knitting allowed on an airplane? (Czy w samolocie wolno „robić na drutach”?)
- Children are allowed not to wash on Children’s Day. (Dzieciom wolno się nie kąpać w Dzień Dziecka.)
I am done czy I have done?
Na koniec pytanie, które zadał mi jeden ze słuchaczy kanału Speakingo na YouTube: Co to znaczy I am done? I czy nie powinno byc przypadkiem I have done (it)?
Tak więc to zależy.
I am done jest zdaniem w stronie biernej czasu present simple, czyli wszystko to, o czym mówiliśmy do tej pory. Co by to miało jednak znaczyć? Opisuje to stan, że teraz (ogólnie, skoro mówimy w czasie present simple) jestem gotowy, zrobiony, wykonałem zadanie i jestem w stanie gotowości na kolejne wyzwania. Często słyszałem od dzieciaków w londyńskich szkołach zdania typu „I’m done with my work!” (Skończyłem swoje zadanie i chcę już wyjść na przerwę) czy „I’m done eating!” (Skończyłam jeść i chcę już wyjść ze stołówki.)
Natomiast zdanie I have done jest w czasie present perfect, który łączy przeszłość z teraźniejszością. Mówi ono nam raczej o naszym dokonaniu. Dlatego mówiąc I’ve done it! raczej chwalimy się świeżo dokonanym osiągnięciem. Na przykład I’ve done my work – skończyłem swoją pracę, odniosłem ten sukces i z tytułu tego osiągnięcia należy mi się kolorowa naklejka do zeszytu.
Prawdę jednak mówiąc, spokojnie można stosować obie te konstrukcje zamiennie. I’m done jest bardziej popularnym wyborem, chociaż co bardziej ortodoksyjni językoznawcy opowiedzą się za słusznością wyboru I have done it.
Czujesz już różnicę między I am done & I have done? Jeśli nie to się też zbytnio tym nie przejmuj, to naprawdę subtelne smaczki językowe.
Ćwiczenia na stronę bierną w present simple
Jak zwykle teoria gramatyczna nie jest aż tak bardzo skomplikowana. Problemem jest jednak zastosowanie jej w praktyce!
Dlatego tak ważne są ćwiczenia na stronę bierną w present simple i we wszystkich innych czasach!
Na szczęście na kursie języka angielskiego online Speakingo znajdziesz wiele przykładów zdań, w których ćwiczysz stronę bierną, tryby warunkowe, mowę zależną i wszystkie inne konstrukcje gramatyczne, które kiedykolwiek mogłyby sprawić Ci problem!
A nauka angielskiego na Speakingo jest bardzo przyjemna – po prostu oglądasz piękne zdjęcia, słuchasz i rozmawiasz. Przede wszystkim jednak jest skuteczna – jak dziecko uczące się swojego ojczystego języka uczysz się poprzez rozmowę, a to jest przecież najważniejsze!
Zresztą najlepiej zarejestruj się dwoma kliknięciami poniżej, by zupełnie za darmo i bez żadnych zobowiązań wypróbować sobie, czy taka metoda nauki języka angielskiego Ci odpowiada!
Czy angielska strona bierną w w czasie present simple (present simple passive voice) jest już dla Ciebie całkowicie jasna? Jeśli masz jeszcze jakieś pytania, zadaj je w komentarzach, a ja z przyjemnością na nie odpowiem!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!