Jak zadawać pytania w mowie zależnej (reported speech questions)?

Nie dość, że sama mowa zależna z jej następstwem czasów sprawia nam problem, to jeszcze pytania w mowie zależnej (reported speech questions) rządzą się swoimi prawami…

Spis treści:

1. Co to jest mowa zależna (reported speech) i następstwo czasów (backshifting)?
2. Co to są pytania w mowie zależnej (reported speech questions)?
   • Pytania w mowie zależnej (reported speech questions) z what, who, where, why, when oraz how.
   • Pytania w mowie zależnej (reported speech questions) z if/whether (odpowiedź tak/nie).
   • Powyższe pytania w mowie zależnej (reported speech questions) ale z do does did.
   • Reported speech questions z reporting verb w czasie teraźniejszym present simple.
3. Ćwiczenia na zadawanie pytań w mowie zależnej po angielsku.

1. Co to jest mowa zależna (reported speech)?

Zanim przejdziemy do samych pytań, przypomnijmy sobie o co chodzi z tą całą mową zależną (reported speech).

Jeśli przytaczamy co ktoś powiedział, używamy mowy zależnej właśnie. Sama angielska nazwa nam o tym mówi – mowa „raportowana” (reported speech).

Bo normalnie mówimy w mowie niezależnej, którą po angielsku nazywamy „bezpośrednia” (direct speech).

Na przykład:

Direct speech: I want to learn English online!

(Mowa niezależna: Chcę nauczyć się języka angielskiego online!)

Reported speech: She said she wanted to learn English online.

(Mowa zależna: Powiedziała, że chce uczyć się angielskiego online!)

Zwróć uwagę, że czasownik „want” (chcieć) w mowie niezależnej jest w czasie teraźniejszym. W mowie zależnej zamieniamy go jednak na czas przeszły (wanted).

To jest owo słynne następstwo czasów w mowie zależnej. Zawsze cofamy się „o jeden czas do tyłu” (backshifting).

• Direct speech: I am happy.

(Mowa niezależna: Jestem szczęśliwy.)

• Reported speech: He said he was happy.

(Mowa zależna: On powiedział że był szczęśliwy.)

Albo:

• Direct speech: He will go there.

(Mowa niezależna: On tam pojedzie.)

• Reported speech: He said he would go there.

(Mowa zależna: On powiedział, że on tam pojedzie.)

Kiedy nie zmieniamy czasu w mowie zależnej (reported speech)?

Nie musimy zmieniać czasu jeśli:

Raportujemy rzeczy nadal aktualne

Używany wtedy czasownika w czasie teraźniejszym, na przykład he says:

• Direct speech: It’s always sunny in California.

(Mowa bezpośrednia: Zawsze jest słonecznie w Kalifornii.)

• Reported speech: He says it’s always sunny in California.

(Mowa zależna: On mawia, że zawsze jest słonecznie w Kalifornii.)

Cytujemy dosłownie (z cudzysłowami)

Wtedy to nie jest nawet mowa zależna, tylko po prostu niezależna z cytatem:

• Direct speech: „Never turn your back on a friend.”

(Mowa bezpośrednia: Nigdy nie odwracaj się do przyjaciela plecami – to znaczy „nie spuszczaj ich po brzytwie” nawet jeśli będzie trudno)

• Direct speech: He told me „Never turn your back on a friend.”

(Mowa zależna: On powiedział mi „Nigdy nie odwracaj się do przyjaciela plecami”)

Więcej przykładów jak to będzie wyglądało w pytaniach podaję pod koniec tekstu.

2. Co to są pytania w mowie zależnej (reported speech questions)?

Skoro uporaliśmy się już z problemem następstwa czasów, możemy przejść do tematu właściwego, czyli szyku zdania w pytaniach w mowie zależnej (reported speech questions).

Zupełnie podobnie jak w przypadku pytań pośrednich (indirect questions) z powrotem odkręcamy inwersję. To znaczy chociaż jest to nadal pytanie, to wracamy do szyku zdania twierdzącego.

Pytanie oryginalne:

• What are you doing?

(Co robisz?)

Pytanie w mowie zależnej:

• He asked what I was doing.

(On zapytał co robię.)

Zwróć więc uwagę, że:

1. Nie tylko zamieniło nam się are (czas teraźniejszy) na was (czas przeszły).
2. Drugą rzeczą, która uległa zmianie jest właśnie szyk zdania: are you zamieniliśmy na I was.

Albo popatrz na tym przykładzie:

Pytanie oryginalne:

• Are you crazy?

(Oszalałeś?)

Pytanie w mowie zależnej:

• She asked if I were crazy?

(Zapytała czy jestem szalony.)

Widzisz co się dzieje nie tylko z czasem, ale też z całym szykiem zdania?

Frazy otwierające pytania w mowie zależnej (reported speech question openers)

Zabieg taki wykonamy w przypadku pytań zaczynających się na przykład takimi frazami jak:

• He asked…

(On zapytał…)

• She inquired…

(Ona dopytywała się…)

• They questioned…

(Oni kwestionowali/dopytywali…)

• We wanted to know…

(Chcieliśmy wiedzieć….)

• You wondered…

(Zastanawiałeś się…)

3 warianty pytań w mowie zależnej (reported speech questions)

Znowu zupełnie jak w pytaniach pośrednich (indirect questions), w przypadku pytań w mowie zależnej (reported speech questions) również będziemy mogli zadawać pytania na trzy sposoby:

•  Pytania w mowie zależnej (reported speech questions) z what, who, where, why, when oraz how.
•  Pytania w mowie zależnej (reported speech questions) z if/whether (odpowiedź tak/nie).
•  Powyższe pytania w mowie zależnej (reported speech questions) ale z do does did.

oraz dodatkowo

• Jak to wygląda w pytaniach w mowie zależnej w czasie teraźniejszym?

Ale najpierw może o tym, jak możemy wprowadzać nasze pytania w mowie zależnej (reported speech questions):

A. Pytania w mowie zależnej (reported speech questions) z what (co?), who (kto?), where (gdzie?), why (dlaczego?), when (kiedy?) i how (jak?)

Mówimy tu o tak zwanych wh- questions, które również zadawać można w mowie zależnej:

Pytanie normalne:

• What’s your name?

(Jak się nazywasz?)

Pytanie w mowie zależnej:

• We wanted to know what your name was?

(Chcieliśmy wiedzieć jak się nazywasz?)

Albo:

Normalne pytanie:

• How will you do it?

(Jak to zrobisz?)

Pytanie w mowie zależnej:

• I wondered how you would do it?

(Zastanawiałem się jak to zrobisz.)

Albo:

Wh-question:

• Where were you born?

(Gdzie się urodziłeś?)

W tym pytaniu mamy dodatkowo stronę bierną czasu przeszłego czyli past simple passive.

Wh-question w mowie zależnej:

• He asked where you had been born.

(On zapytał gdzie się urodziłeś.)

B. Pytania w mowie zależnej (reported speech questions) z if/whether (odpowiedź tak/nie)

Generalnie if & whether znaczą to samo i można je stosować zamiennie. Whether jest bardziej oficjalne.

Pytanie w stronie czynnej:

• Are you happy?

(Jesteś zadowolony?)

Pytanie w mowie zależnej z if:

• She asked if he was happy.

(Ona zapytała czy był zadowolony.)

Albo:

Pytanie w stronie czynnej:

• Have you got a pencil?

(Masz ołówek?)

Pytanie w mowie zależnej z if:

• He asked if I had had a pencil.

(On zapytał czy mam ołówek.)

Jedno had jest czysto gramatyczne (auxiliary verb), drugie to właściwe „masz” natomiast w praktyce, na ulicy często usłyszymy tylko jedno had.

Albo:

Pytanie w stronie czynnej:

• Can you sing?

(Potrafisz śpiewać?)

Pytanie w mowie zależnej z whether:

• We wanted to know whether you can sing.

(Chcieliśmy wiedzieć czy potrafisz śpiewać.)

Tylko nie pomyl słowa whether z weather (pogoda)!

C. Powyższe pytania w mowie zależnej (reported speech questions) ale z do does did

Zobacz tez jak wyglądają pytania w mowie zależnej, gdy czasownikiem posiłkowym jest to do:

Pytanie normalne z do:

• Do you like her?

(Lubisz ją?)

Pytanie w mowie zależnej z do:

• I asked if she liked her.

(Zapytałem czy ją lubi.)

Zwróć uwagę, że nie powiemy:

I asked if she did like her.

Albo:

Pytanie normalne z do:

• Why did they do it?

(Po co oni to zrobili?)

Pytanie w mowie zależnej z do:

• She wanted to know why they had done it.

(Ona chciała wiedzieć, po co oni to robili.)

D. A co jeśli frazy otwierające pytania w mowie zależnej (reported speech question openers) są w czasie teraźniejszym?

Jeśli fraza otwierająca pytanie w mowie zależnej (reported speech question opener) jest w czasie teraźniejszym (to znaczy reporting verb jest w present simple, a nie tak jak do tej pory w past simple), tak jak to zwykle robimy w takim wypadku NIE zmieniamy czasu (bez następstwa czasów), ale inwersję (szyk zdania) już tradycyjnie odkręcamy.

Na przykład:

Pytanie w mowie bezpośredniej:

• When will this end?

(Kiedy to się skończy?)

Pytanie w mowie zależnej z reporting verb w present simple:

• She asks when it will end?

(Ona pyta kiedy to się skończy?)

Zwróć uwagę, że jeśli nasz question opener / reporting verb byłby w czasie przeszłym powiedzielibyśmy:

Pytanie w mowie zależnej z reporting verb w czasie past simple:

• She asked when it would end?

(Czyli mamy tu klasyczne następstwo czasów will → would)

Porównaj:

Pytanie w mowie bezpośredniej:

• Are you OK?

(Wszystko w porządku?)

Pytanie w mowie zależnej z reporting verb w czasie teraźniejszym present simple:

• She asks if you are OK?

(Ona pyta czy wszystko w porządku?)

Pytanie w mowie zależnej z reporting verb w czasie przeszłym past simple:

• She asked if you were OK?

(Ona zapytała czy wszystko było w porządku?)

Albo:

Pytanie w mowie bezpośredniej:

• Do you love me?

(Kochasz mnie?)

Pytanie w mowie zależnej z reporting verb w czasie teraźniejszym:

• He asks whether I love him?

(On pyta czy go kocham?)

Pytanie w mowie zależnej z reporting verb w czasie przeszłym:

• He asked whether I loved him?

(On zapytał czy go kocham?)

3. Pytanie za sto punktów? Jak się tego wszystkiego nauczyć?

Oczywiście najlepiej uczyć się poprzez praktykę!

Czytanie o gramatyce (szczególnie na blogu Speakingo!) może być przyjemną rozrywką, jeśli jednak chcemy naprawdę być w stanie zastosować te konstrukcje w rzeczywistych rozmowach, musimy zacząć ruszać językiem, a nie tylko gałkami ocznymi po stronach internetowych czy podręcznikowych. Musimy zacząć mówić po angielsku!

Dlatego kurs języka angielskiego online Speakingo zawiera mnóstwo przykładów z pytaniami i odpowiedziami w mowie zależnej, jak i wszystkimi innymi obszarami gramatyki, jakie mogą Ci być potrzebne.

Nie tracisz tam jednak czasu na wkuwanie nudnej i niekoniecznie potrzebnej gramatyki, lecz jak dziecko słuchasz, powtarzasz, rozmawiasz, pytasz. A co ciekawe na kursie Speakingo rozmawiasz po angielsku ze swoim telefonem lub komputerem, który rozumie Cię, chwali, w razie potrzeby poprawia. I nigdy się nie denerwuje ani nie odwołuje zajęć!

A Ty oglądasz sobie śliczne zdjęcia, słuchasz przyjemnego głosu native speakera i „tylko” odpowiadasz, a cała skrupulatnie zawarta w dydaktyce kursu gramatyka i słownictwo same wchodzą Ci do głowy! I nagle okazuje się, że mówisz jak Anglik!

Zresztą przekonaj się sama czy sam – pierwszy tydzień nauki dostajesz za darmo i bez żadnych zobowiązań!

Zapisz się na internetowy kurs języka angielskiego Speakingo!

Zacznij naukę

Angielski to klucz do Twojej niezależności!

A jakie są Wasze przygody, lub pytania, w kwestii pytań w mowie zależnej (reported speech questions)? Pytajcie śmiało w komentarzach, chętnie odpowiem!