Oxford comma czyli „przecinek oksfordzki” jest tematem niekończącej się debaty między jego przeciwnikami i zwolennikami. Poznaj 9 mocnych argumentów za i przeciwko jego stosowaniu.
Co to jest Oxford comma?
Oxford comma czyli przecinek oksfordzki jest przecinkiem zalecanym przez słynny uniwersytet z tego miasta. Stosuje się go przed spójnikiem (conjunction) na końcu listy.
Czasami ten kontrowersyjny przecinek nazywa się też: Harvard comma, serial comma lub series comma.
Na przykład:
- I like cats, dogs, and dinosaurs.
(Lubię koty, psy i dinozaury.)
Jeśli natomiast wolisz – tak jak w języku polskim – napisać:
- I like red, blue and yellow flowers.
(Lubię czerwone, niebieskie i żółte kwiaty)
Wpisujesz się w antyoksfordzką frakcję.
Oba te warianty są „poprawne” – pytanie tylko: według kogo?
Kto używa Oxford comma (serial comma)?
Paradoksalnie Oxford comma jest bardziej popularny w Ameryce1 (szczególnie w literaturze, w prasie już mniej) niż w Wielkiej Brytanii.
Anglicy nie są szczególnie skorzy do stawiania dodatkowego przecinka na końcu listy. Uniwersytet w Oxfordzie jest mniejszością w swoim własnym kraju!
9 argumentów za i przeciw Oxford / Harvard / series comma
Za magazynem Mental Floss przytaczam 9 mocnych argumentów za oraz przeciw stosowaniu przecinka oksfordzkiego w angielskich tekstach.
Przede wszystkim pamiętaj jednak, że o tym czy Oxford comma jest „poprawny” czy nie decyduje przede wszystkim… recenzent Twojego tekstu czy nauczyciel angielskiego sprawdzający Twoje wypracowanie!
- She took a photograph of her parents, the president, and the vice president.
Za czy przeciw Oxford comma: ZA.
To klasyczny argument Chicago Manual of Style. Według Amerykanów przecinek jest niezbędny by zdanie było przejrzyste. Bez przecinka ona zrobiła zdjęcie dwóch osób: matki i ojca, którzy są prezydentem i wiceprezydentem. Z przecinkiem są już cztery osoby (2 rodziców + 2 polityków).
To ten sam argument, który widzimy na rysunku z Waszyngtonem, Lincolnem i nosorożcami powyżej.
- The English are rather more careful than we are, and commonly put a comma after the next-to-last member of a series, but otherwise are not too precise to offend a red-blooded American.
Za czy przeciw Series comma: PRZECIW.
H.L. Mencken w dodatku do The American Language sugeruje tu, że ten dodatkowy przecinek jest zbyt sztywniacki i pedantyczny (jak Anglicy), by używać go w Ameryce.
Zalety i wady Oxford / Harvard / series comma
- All those commas make the flag seem rained on. They give it a furled look. Leave them out, and old glory is flung to the breeze, as it should be.
Za czy przeciw Harvard comma: PRZECIW.
Zwykle różnice wyraża się jako „the red, white and blue” vs „the red, white, and blue” American flag. James Thurber zrobił powyższą argumentacją o „przecinkach kapiących na flagę” takie wrażenie na redaktorze The New Yorkera, że ten odpisał mu: „napisz tekst o fladze, to damy w nim przecinki tam gdzie będziesz chciał – ale tylko w tym jednym jedynym tekście!”
- Zinovieff shot over five hundred of the bourgeoisie at a stroke—nobles, professors, officers, journalists, men and women.
Za czy przeciw: ZA.
W przykładzie tym chodzi o to, że jeśli spodziewamy się oksfordzkiego przecinka to widzimy, że wszystkie szanowne osoby były obu płci. Bez Oxford comma nie wiemy, czy szlachta i profesorowie to jakaś inna płeć?
[O Oxford comma powstają nawet popularne i wpadające w ucho piosenki – sensem tej powyżej chłopaków z Vampire Weekend jest coś w stylu „nie przejmuj się w życiu niczym tak jak nie przejmujesz się oksfordzkim przecinkiem”.]
- There are certain places where for the sake of clarity and good form the presence of a comma is obligatory, but on the other hand a too liberal use of this form of punctuation tends to slow up the pace of the reading matter and to create confusion and hesitancy in the mind of the reader.
Za czy przeciw: PRZECIW.
Fragment pochodzi ze wskazówek dla autorów New York Times. Według nich Oxford comma należy używać kiedy przecinek jest potrzebny dla przejrzystości tekstu – a gdy nie to nie.
- This book is dedicated to my parents, Ayn Rand and God.
Za czy przeciw Series comma: ZA.
Tak legendarna co prawdopodobnie zmyślona dedykacja książki. Bez przecinka okazuje się, że jej autor ma dosyć niecodziennych rodziców!
Oxford / Harvard / series comma – używać czy nie?
- Use the comma between all members of a series, including the last two, on the common sense ground that to do so will preclude ambiguities and annoyances at negligible cost.
Za czy przeciw Harvard comma: ZA.
Wilson Follet w Modern American Usage (1966) powiedział zasadniczo, że… warto używać tego dodatkowego przecinka, bo to przecież nie boli ani nic nie kosztuje, a może pomóc.
- Those at the ceremony were the commodore, the fleet captain, the donor of the cup, Mr. Smith, and Mr. Jones.
Za czy przeciw Oxford comma: PRZECIW.
Przykład z amerykańskiej gazety New York Herald Tribune. Tym razem postawienie przecinka sprawia, że zdanie jest niejasne. Z przecinkiem Oxford comma darczyńcą pucharu jest Mr. Jones. Bez Oxford comma – a taka wyraźnie była intencja autora zdania – darczyńcą jest kapitan flotylli.
- By train, plane and sedan chair, Peter Ustinov retraces a journey made by Mark Twain a century ago. The highlights of his global tour include encounters with Nelson Mandela, an 800-year-old demigod and a dildo collector.
Za czy przeciw Oxford comma: ZA.
Autentyczny przykład z programu telewizyjnego z The Times1. Cóż, chyba już rozumiesz temat wystarczająco dobrze by zobaczyć oczywisty argument przemawiający za zastosowaniem przecinka w tym zdaniu! Trudno przecież uznać, że prezydent RPA był 800-letnim półbogiem i kolekcjonerem wibratorów!
Szlifuj swój angielski ze Speakingo!
Skoro czytasz o tak zaawansowanym temacie jak oksfordzki przecinek na pewno nieźle radzisz sobie już z językiem angielskim.
Czy nie jest jednak trochę tak jak na obrazku powyżej?
Jeśli potrzebujesz poćwiczyć sobie w praktyce również zaawansowane struktury i wyrażenia, zapraszam na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Nauka polega tu na rozmowie z komputerem, który dzięki technologii rozpoznawania mowy rozumie co do niego mówisz, chwali Cię, a w razie potrzeby poprawia. W zależności od tego czy chcesz szlifować wymowę czy przełamywać opory w mówieniu uczeń sam reguluje sobie stopień „czepliwości” programu.
A sama nauka jest prosta i przyjemna – słuchasz głosu native speakera, oglądasz piękne zdjęcia, a nawet najbardziej zaawansowane struktury gramatyczne same wchodzą Ci do głowy!
Zresztą najlepiej przekonaj się o tym sama lub sam! Zarejestruj się dwoma kliknięciami poniżej, żeby przez tydzień za darmo wypróbować ten sposób nauki angielskiego!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!
Czy wszystko jest już jasne z Oxford / Harvard / series comma? To jak sądzicie – używać tego przecinka czy nie?