Skuteczna nauka języka angielskiego jest marzeniem wszystkich wchodzących na ścieżkę językowego rozwoju. Jakie porady i tricki zaoferować mogą poligloci z latami doświadczenia w uczeniu i nauczaniu języków obcych?
Zacznijmy może jednak od tej drugiej strony. Jak wygląda nieskuteczna nauka języka angielskiego?
Nieskuteczna nauka języka angielskiego
Masz dosyć zakuwania słówek? Powtarzasz regułki gramatyczne, ale dalej z nich nic nie rozumiesz? A może wszystko niby wiesz, ale w życiowej sytuacji słowa nie chcą przejść Ci przez gardło? A może rozumiesz pisany tekst, ale nie rozumiesz tych samych słów w rozmowie?
Nie jesteś w tym odosobniona ani odosobniony! Jest to wynik nieskutecznej nauki języka angielskiego.
Powtarzanie samych słówek a nie całych fraz i wyrażeń sprawia, że zbyt długo zajmuje nam sklejenie ich w sensowną całość przy pomocy gramatycznego kleju. Na dodatek często użyjemy wtedy słów w nieodpowiednim kontekście.
Nauka z książek czy większości stron internetowych owocuje bierną znajomością języka – mamy to w głowie, a ale nie w językowym nawyku. Co najgorsze, jeśli nauka jest nudna, nie dość że nie wchodzi nam do głowy, to przestajemy się uczyć, tracimy zapał i motywację…
Jak dla odmiany wygląda więc skuteczna nauka języka angielskiego?
Czytaj również: 5 najpopularniejszych błędów w nauce języka angielskiego
5 zasad skutecznej nauki języka angielskiego
Poniższe porady inspirowane są książką Gabriela Wynera Fluent Forever. Ten śpiewak operowy w krótkim czasie nauczył się kilku języków i zdobył sławę jako metodyk i autor książek o skutecznej nauce języków obcych.
Chociaż osobiście nie do końca zgadzam się ze wszystkimi jego teoriami i cudownymi zapewnieniami, poniższych pięć opartych na badaniach naukowych porad jak skutecznie uczyć się języka angielskiego uważam za bardzo pożyteczne.
1. Pierwsza zasada skutecznej nauki języka angielskiego: Użyj całego mózgu
W połowie ubiegłego stulecia naukowcy wierzyli, że pamięć działa jak magazyn. Wkładamy informacje do szufladek w mózgu i one sobie tam leżą. Na szczęście postanowili to zweryfikować, niestety w dosyć okrutny sposób – zaczęli wycinać szczurom poszczególne kawałki mózgu, żeby sprawdzić, w którym momencie o czymś zapomną.
Okazuje się jednak, że pamięć tak nie działa. Obecnie naukowcy wierzą, że informacja gromadzona jest w połączeniach między neuronami, ich gęstej sieci – jakby rozsupłać tę plątaninę, długość połączeń w mózgu każdego człowieka ma długość pozwalającą trzykrotnie okrążyć Ziemię!
Oznacza to, że skuteczna nauka języka angielskiego musi angażować jak najwięcej obszarów mózgu, tak by powstało jak najwięcej połączeń. Zrobić to możemy tworząc jak najwięcej skojarzeń.
Czytaj również: 7 sposobów w jakie nauka języka angielskiego pozytywnie wpływa na mózg
Skuteczna nauka języka angielskiego poprzez skojarzenia
Następnie psychologowie przeprowadzili kolejny eksperyment. Dali studentom do zapamiętania kilka słów. Każde z nich umieścili w takim kontekście, że uczeń budował skojarzenie. Eksperymentowali z czterema rodzajami skojarzeń – strukturą słowa, jego dźwiękiem, koncepcją i osobistym związkiem. Przedstawili im takie cztery pytania:
Ile jest liter w słowie WYDRA? (struktura)
Czy KSIĄŻKA rymuje się z łączka? (dźwięk)
Czy NARZĘDZIE jest innym słowem dla „instrumentu”? (koncepcja)
- Czy lubisz jeść PIZZĘ? (osobisty związek)
Następnie po jakimś czasie sprawdzili, co studenci zapamiętali. Okazało się, że pamiętali sześć PIZZ na jedną WYDRĘ. Aby policzyć litery w słowie, nie trzeba wyobrażać sobie szarego futrzaka uwielbiającego ryby. Wykorzystujemy jedynie bardzo płytkie skojarzenie, strukturę.
Doskonale tłumaczy to, dlaczego sucha nauka gramatyki czy wałkowanie słówek nie działa za dobrze (tylko struktura).
Zupełnie inaczej niż w przypadku pizzy!
Tutaj od razu czujemy zapach serowej uczty, przypominamy sobie randkę w ulubionej pizzerii, czujemy ssanie w żołądku. W ułamku sekundy w mózgu aktywuje się wiele różnych skojarzeń ze wszystkich ich poziomów. Powstaje wiele połączeń synaptycznych, przez co łatwiej będzie nam później wydobyć tę wiedzę z czeluści pamięci.
Te cztery poziomy przetwarzania informacji nie są żadną anomalią. W gąszczu informacji mózg musi zdecydować, które wiadomości będą nam potrzebne do przetrwania, a które nie.
Wyobraź sobie, że zapamiętujesz ilość liter we wszystkich nazwach proszków do prania w sklepie. Nie chcesz wspominać też, że słowo „tygrys” jest rzeczownikiem właściwym, gdy wielki pasiasty kot zacznie za Tobą gonić. Nie potrzebujesz też czuć zapachu krowy, gdy kupujesz mleko w kartonie.
Gdybyśmy nie potrafili odfiltrować ważnych informacji od nieistotnych, nasza encyklopedyczna wiedza na temat ilości liter w nazwach proszków do prania sprawiłaby, że na płaszczyźnie towarzyskiej zanudzilibyśmy wszystkich na śmierć („Cześć ślicznotko! Czy wiesz, że szósty proszek od lewej w pobliskim supermarkecie ma siedem liter w nazwie?”). Przetwarzanie informacji w mózgu pozwala nam nie tylko przeżyć w dżungli, ale również dobrze bawić się na imprezach.
Jeśli jednak chcemy skutecznie uczyć się języka angielskiego, musimy zaangażować więcej skojarzeń w nauce niż tylko powierzchowna struktura – gramatyka teoretyczna i suche słówka.
Od struktury do dźwięku
Dlatego pierwszym krokiem skutecznej nauki języka angielskiego może być przejście od samego widzenia słówek, do ich słyszenia. Nie tylko uczymy się wtedy ich poprawnej wymowy, ale jednocześnie budujemy więcej skojarzeń w mózgu. W powyższym eksperymencie, uczniowie zapamiętali dwa razy więcej KSIĄŻEK niż WYDR.
Dlatego nie bój się powiedzieć słówka na głos. Sprawdź w internetowym słowniku, jak się je poprawnie wymawia. A najlepiej powtórz je w całym zdaniu, by umieścić je w odpowiednim kontekście.
Dlatego tak ważne jest też otoczenie się angielskimi dźwiękami, jak największy z nimi kontakt – nawet jeśli nic nie rozumiemy z tego co prezenter mówi w grającym w tle anglojęzycznym radio. Robimy to jednak po to by nasz mózg zrozumiał, że nauka języka angielskiego jest czymś ważnym dla naszego przetrwania, dla nas samych.
I tak dochodzimy do kolejnego podpunktu związanego ze skuteczną nauką języka angielskiego:
Skuteczna nauka angielskiego to budowanie konceptualnych skojarzeń
Byłem kiedyś na kursie szybkiego zapamiętywania. Cały trik polegał tam właśnie na budowaniu skojarzeń z poszczególnymi numerami (cyfra jeden wgląda jak świeca, dwa to łabędź itd.) i do każdego kolejnego słówka do zapamiętania z listy trzeba było zbudować historię.
Na przykład jeśli pierwsze słówko do zapamiętania to stół, to wyobrażasz sobie świecę na stole, jeśli drugie to zielony, to wyobrażasz sobie zielonego łabędzia i tak dalej. W ten sposób jeszcze jako dzieciak w podstawówce, byłem w stanie zapamiętać listę kilkudziesięciu losowo wybranych słów. Nawet jeśli umiejętność ta okazała się później do niczego tak naprawdę w życiu niepotrzebna, pokazuje jednak moc budowania konceptualnych skojarzeń w umyśle.
Najpraktyczniejszym moim zdaniem sposobem wykorzystania tego poziomu skojarzeń jest właśnie nauka języka angielskiego całymi zdaniami – uczymy się wtedy nie suchych słówek czy gramatyki (powierzchowna i łatwo zapominalna struktura), ale budujemy całą historię, obraz, sytuację, przez co głębiej zapada nam w pamięć. Co więcej, jeśli mówimy te zdania na głos, obejmujemy wszystkie trzy pierwsze poziomy budowania skojarzeń (struktura, dźwięk, koncepcja).
Z punktu widzenia skuteczności nauki języka angielskiego, najważniejszy jest jednak ten czwarty poziom budowania skojarzeń.
Osobisty obraz
Dużo łatwiej będzie nam zapamiętać słówko wyszeptane nam do ucha przez kochankę pod wieżą Eiffla, niż kolejny wpis ze słownika. Oczywiście dlatego, że w tej pierwszej sytuacji udział bierze więcej zmysłów, sytuacja jest dla nas ważna, osobista. Wspomniany eksperyment wyraźnie to potwierdził – aż 50% uczniów więcej zapamiętało PIZZĘ (z którą nawiązali smakowity, osobisty związek) niż jedynie teoretyczno-konceptualne NARZĘDZIE.
Dlatego warto nowe zdania i słowa umieszczać w kontekście naszych własnych doświadczeń – jeśli uczymy się słowa „dog” (pies) warto nie tylko powtórzyć zdanie z tym słowem na głos i zobaczyć zdjęcie słodkiego psiaka, ale też przypomnieć sobie naszego merdającego radośnie ogonem ulubieńca z dzieciństwa.
Liczne badania naukowe pokazują, że wzrok jest naszym najsilniejszym zmysłem, przez co łatwiej zapamiętujemy to co widzimy, niż tylko słyszymy. Natomiast najlepiej działa połączenie obrazów, z dźwiękiem i tekstem (słowami). Wykorzystujemy wtedy wszystkie cztery poziomy budowania skojarzeń i nasza nauka języka angielskiego staje się naprawdę skuteczna – na przykład jak ma to miejsce na kursie języka angielskiego online Speakingo, na którym mózg kontaktuje się z dźwiękiem, tekstem, obrazem, a zdania są ciekawe, czasami śmieszne i prowokujące, przez co nawiązujemy z nimi osobisty, emocjonalny kontakt.
Zapisz się na kurs języka angielskiego Speakingo
2. Druga zasada skutecznej nauki języka angielskiego: Zdrowe lenistwo
Słyszeliście o krzywej zapominania? Niemiecki psycholog Hermann Ebbinghaus całymi latami zapamiętywał ciąg pozbawionych sensu sylab by zbadać, jak wygląda proces ich zapominania w czasie. Jego krzywa zapominania jest legendarnym sukcesem połączenia psychologii eksperymentalnej, wytrwałości i masochizmu.
Co pokazuje nam ten wykres?
Paradoksalnie to prawa strona jest optymistyczna – nawet po dłuższym czasie, po kilku latach, Ebbinghaus był w stanie przypomnieć sobie swoje bezsensowne słowa. Jeśli się czegoś raz nauczymy, zostaje to z nami na zawsze – dużo prościej będzie tę wiedzę odświeżyć, niż nauczyć się czegoś od nowa.
Jednak lewa strona wykresu nie napawa optymizmem – już na następny dzień, a nawet po godzinie wręcz, większość informacji wylatuje nam z głowy…
Jaki z tego wniosek dla skutecznej nauki języka angielskiego? Nie zamęczaj się długimi sesjami – i tak większość z tego zapomnisz! W ten sposób jedynie zniechęcisz się do nauki języka angielskiego, a i tak niewiele z tego zostanie w Twojej długofalowej pamięci…
Ucz się często i regularnie, w przyjemnych sesjach. Work smart not hard jak to mówią Anglicy (pracuj mądrze a nie ciężko).
Możesz powtarzać zdania po angielsku w autobusie, w przerwie w pracy, gdy tylko masz chwilę czasu, gdziekolwiek nie jesteś. Jeśli zainstalujesz sobie Speakingo na swoim telefonie, Twoja regularna nauka języka angielskiego stanie się naprawdę skuteczna!
3. Trzecia zasada skutecznej nauki języka angielskiego: Przypominaj sobie, nie tylko powtarzaj
Psychologowie przeprowadzili kolejny ciekawy eksperyment. Dali uczniom do wyboru: powtórzyć listę słówek dwukrotnie, lub tylko raz ale oprócz tego dostali kartkę i ołówek, żeby mogli sobie sprawdzić, ile pamiętają.
Wyniki są zaskakujące.
Co prawda po kilku minutach ci, którzy przeczytali listę dwukrotnie, pamiętają więcej, to jednak po kilku dniach czy tygodniach, to ci którzy powtórzyli je tylko raz – ale drugi raz przypomnieli sobie z pamięci to co zapamiętali z jednorazowego wprowadzenia materiału – mieli lepsze wyniki.
Jak dla mnie ma to sens – jeśli czytamy listę słówek, to ćwiczymy czytanie. Jeśli próbujemy sobie je przypomnieć, to ćwiczymy pamięć. As easy as that.
Jeśli przyjrzymy się strukturze lekcji na kursie języka angielskiego Speakingo, tak właśnie to działa. W pierwszej części lekcji wprowadzamy nowy materiał, poznajemy go i się z nim oswajamy. Jednak w kolejnych musimy z głowy przypomnieć sobie odpowiedź. W ten sposób zarówno poznajemy, jak i utrwalamy wiedzę, co stanowi o skuteczności nauki języka angielskiego.
4. Czwarta zasada skutecznej nauki języka angielskiego: powtarzaj chwilę przed zapomnieniem
Zauważyliście może, że trudne imiona przyjaciół z zagranicy trudno jest zapamiętać? Żewókle czy Desiree nie jest tak łatwo zapamiętać, jak znajome imiona Kasia czy Ania. Jednak co ciekawe, jeśli raz uda nam się zapamiętać owe egzotyczne imiona, to zostają z nami na długo. I vice-versa – łatwo zapamiętana Kasia i Ania szybko wypada nam z głowy.
Statystycznie już po tygodniu trudne imiona przypomną się nam 20% bardziej prawdopodobniej niż te, których zapamiętanie przyszło nam łatwo i pamiętaliśmy je tylko przez pierwszy tydzień. Po kilku latach to prawdopodobieństwo wzrasta aż do 75%.
Generalnie, jeśli mieliśmy słowo na końcu języka i mózg musiał się namęczyć, żeby je wydobyć, to potem będziemy pamiętać je dwa razy lepiej. Dzieje się tak dlatego, ponieważ podczas tych nerwowych poszukiwań mózg zapamiętuje dużo lepiej. Nie muszą jednak być to nerwowe poszukiwania – wystarczy, że chcemy sobie coś przypomnieć. Chodzi o to, by trochę zmusić nasz mózg do wysiłku.
Dlatego skuteczna nauka języka angielskiego polega na powtarzaniu słówek zaraz przed tym, jak je zapomnimy. Jak pamiętamy z krzywej Ebbinghausa, po jednym dniu zapominamy połowę, a po kilku dniach niemal całość. Dlatego powtarzanie materiału codziennie, czy co kilka dni, może dwukrotnie zwiększyć naszą skuteczność.
5. Piąta zasada skutecznej nauki języka angielskiego: zmień swoją… przeszłość
Pamięć to niesamowita rzecz. Pamiętamy nie tylko to co się wydarzyło, ale również to… co się nie wydarzyło. W procesie magazynowania informacji nasz mózg może pomieszać wspomnienia z planami, opinie z faktami, sny z rzeczywistością. Naprawdę.
Psychologowie dowiedli to kolejnym eksperymentem.
Pokazywali popcorn dwu grupom studentów. Jednej grupie pozwolili iść do domu, a z drugą zaczęli się tym popcornem zajadać. Tydzień później zapytali o smak popcornu – wszyscy studenci, z obu grup, pamiętali wyraźnie jego smak! Nawet Ci z grupy, która nigdy go nie jadła, zarzekali się, że był przepyszny!
Za każdym razem gdy mamy jakieś doświadczenie, mózg łączy je z przeszłymi wydarzeniami dodając do niego nowe elementy historii. Jeśli przepiszemy naszą historię wystarczająco wiele razy, zostanie z nami na zawsze.
Dlatego skuteczna nauka języka angielskiego polegać będzie na przypominaniu sobie całych fraz, przy jednoczesnym wzbogacaniu ich o nowe skojarzenia. Łatwiej będzie nam zapamiętać te zdania, jeśli skojarzymy je z dźwiękami, obrazami i osobiście się do nich jakoś ustosunkujemy. A co jeśli jednak nie będziemy mogli sobie przypomnieć słówka czy odpowiedzi na pytanie po angielsku?
Wtedy łatwo skorzystać z podpowiedzi. Dlatego nauka z kartkami, na których z jednej strony jest słowo, a z drugiej jego rysunek (flashcards) jest taka popularna. W Speakingo natomiast tę funkcję pełni przycisk ze znakiem zapytania – komputer podpowiada nam właściwą odpowiedź, która teraz ma dużo większą szansę zadomowić się w naszym umyśle.
Skuteczna nauka języka angielskiego online ze Speakingo
Skuteczna nauka języka angielskiego jest więc nie tylko kwestią zaparcia się i „wykucia” słówek i gramatyki. Raczej chodzi o zdrowe podejście do nauki.
Na przykład na kursie języka angielskiego online Speakingo, który wykorzystuje wszystkie opisane powyżej zdobycze nauki!
Oczywiście regularność jest kluczowa, ale nie musi to być siermiężne przedsięwzięcie. Skoro regularne, codzienne powtórki o przyjemnej długości, z udziałem cieszących oko obrazów i aksamitnego głosu lektora zadziałają lepiej niż ślęczenie nad książką, to po co się męczyć! Szczególnie że w dzisiejszych czasach z powodzeniem można uczyć się języka angielskiego również online, w dowolnej porze, w dowolnym miejscu.
Znajomość języka angielskiego to lepsze zarobki i wyższa jakość życia, możliwość swobodnego podróżowania i nawiązywania międzynarodowych kontaktów.
Skuteczna nauka języka angielskiego to najlepsze co możemy zrobić dla siebie i naszych bliskich.
Dlatego nie ma na co czekać, angielski nie nauczy się sam!
Wypróbuj bez zobowiązań przyjemny i super-skuteczny kurs języka angielskiego online Speakingo!
Ty z przyszłości podziękujesz sobie za tę decyzję!
A jak według Was wygląda skuteczna nauka języka angielskiego? Podzielcie się doświadczeniami w komentarzach nawet jeśli nie jesteście (jeszcze) poliglotami!
